________________
2-led [ee]re beamā
૪૨
મળી શકી ન હતી. એ જ રીતે પૂ. આત્મારામજી મહારાજ ઉપરાંત સંગીતના જ્ઞાતા જિજ્ઞાસુને પણ આ વાતનો ખ્યાલ આવી જ ગયો હતો. એથી જિજ્ઞાસુએ સારા શબ્દોમાં પૂ. આત્મારામજી મહારાજ સમક્ષ પુનઃ વિનંતી કરી કે, ત્રિતાલ રાગનો સામાન્ય રીતે તો પરિચય આ સંગીતકારને સાંભળવાથી આવી શક્યો, એટલા અંશમાં મારી જિજ્ઞાસા સંતોષાઈ, એમ મને જણાય છે, માટે આપના શ્રીમુખેથી આપ ત્રિતાલ રાગ ગાવાની કૃપા કરશો, તો સૌ આનંદિત બની ઊઠશે.
પૂ. આત્મારામજી મહારાજને તો ઘણાં આગમો કંઠસ્થ હતાં, એમાં ઉત્તરાધ્યયન સૂત્રનું ત્રિતાલ રાગમાં ગાઈ શકાય એવું અધ્યયન પણ એમને કંઠસ્થ હતું. એટલે ત્રિતાલ રાગમાં એ અધ્યયન સંભળાવવાની શરૂઆત કરતાંની સાથે જ મેઘની અને સમુદ્રની ગર્જના ધીરે ધીરે જમાવટ સાધતી હોય, એમ લાગવા માંડ્યું. એક તો ઉત્તરાધ્યયન સૂત્રનું અધ્યયન અને બીજી બાજુ ત્રિતાલ રાગના લય-આલાપ પૂર્વકનું એનું ગાન! તાર, તંબૂરા, તબલાંનો સાથ ન હોવા છતાં પૂ. આત્મારામજી મહારાજ માત્ર કંઠના જ માધ્યમે આ ગાન જેમ જેમ આગળ વધારતા ગયા, એમ સાક્ષાત્ મેઘગર્જના અને સમુદ્રગર્જના સંભળાઈ રહ્યાની સૌને અનુભૂતિ થવા માંડી. એકાદ ઘડી જેટલો સમય ક્યાં વીતી ગયો, એનું કોઈનેય સાન-ભાન ન રહ્યું.
જિજ્ઞાસુનું જિગર તો પૂરેપૂરું સંતોષાઈ ગયું હતું. ઉત્તરાધ્યયન સૂત્રનું એક અધ્યયન ત્રિતાલ રાગમાં સાંભળીને એ તો ધન્યાતિધન્ય બની જ ગયો હતો. પણ બધાની વચ્ચે ઊભા થઈને એણે આત્મારામજી મહારાજના પગ પકડી લેતાં એવું આશ્ચર્ય વ્યક્ત કર્યું કે હું તો મારી