________________
કળા દર્શાવવા આપની સમક્ષ આવ્યો હતો. પણ કોઈ જાતના વાદ્યની પરાધીનતા વિના માત્ર કંઠ અને કળાની સ્વાધીનતાના સહારે આપે જે રીતે સમગ્ર વાતાવરણને ત્રિતાલમય બનાવી દીધું, એ જોઈને મને લાગે છે કે, આપ તો સંગીતના પારગામી છો. જ્યારે હું તો સંગીતના સરોવરમાં હજી છબછબિયાં મારતો બાળક પણ નથી.
સંગીતકારની આ જાતની અહોભાવિતતાની સામે પૂ. આત્મારામજી મહારાજ મૌન જ રહ્યા, પણ એ મૌન જાણે મુખરિત બનીને એવો જવાબ વાળી રહ્યું કે, ભગવાન તરફની ભક્તિની જ આ શક્તિ અને પ્રભાવ છે કે, મને માત્ર માધ્યમ બનાવીને એ શક્તિ-પ્રભાવ જ આ રીતે પ્રગટિત થઈ શક્યો છે.
પૂજા-સ્તવનો-પદો આદિની રચનાઓમાં પૂ. આત્મારામજી મહારાજની શ્રેષ્ઠ સંગીતજ્ઞતા જે રીતે પુંજિત થવા પામી છે, એ રીતના ગુંજન-ગાન કરવા તો આપણે સમર્થ નથી, એથી એ રચનાઓને ફિલ્મી રાગોમાં ગાવાસંભળાવવાનો અક્ષમ્ય અપરાધ આચરતાં અચકાતા પણ નથી. અને એથી પૂ. આત્મારામજી મહારાજને અંતરના અહોભાવપૂર્વક “શ્રેષ્ઠ સંગીતજ્ઞ' તરીકેની અંજલિ પણ આપી શકતા નથી. બાકી પીલુ-આશાવરી-મલ્હાર-પંજાબી-ઠુમરીકહરવા-દીપચંદી-ખમાજ-કલિંગડ આદિ શાસ્ત્રીય રાગોના અઠંગ અભ્યાસી સંગીતકારોના મુખે પૂ. આત્મારામજી મહારાજની રચનાઓ આપણે સાંભળવા મથીએ, તો જ 10) પૂ.આત્મારામજી મહારાજના નામની આગળ “શ્રેષ્ઠ ) સંગીતજ્ઞ આ વિશેષણ જોડાઈને કેટલું બધું ધન્ય અને સાર્થક બની ગયું, એનો અંદાજ પામીને આપણે નાચી ) ઊડ્યા વિના ન જ રહી શકીએ.
જૈનશાસનના જ્યોતિર્ધરો ભાગ-૨ %
