________________
૭૨ ]
[ આગમસાર ચોથા ને છેલા ઉદેશામાં સાધક મુનીએ પોતાની શક્તિ અનુસાર તપાદિની આરાધના કરી, અથવા લુખાસુકા આહાર કરી કામવાસનાને નાશ કરે અને વિશુદ્ધ બ્રહ્મચર્ય પાળી મક્ષ સમુખ બની. પિતાના આત્માનું કલ્યાણ કરવું એમ ફરમાવ્યું. પાંચમું અધ્યયન-“લોકસાર”માં છ ઉદ્દેશ છે.
આ અધ્યયનના આદિને મધ્યમાં “આવતી” શબ્દને ઉપયોગ થયો હોવાથી તેનું બીજું નામ “આવંતી” અધ્યયન પણ છે.
પ્રથમ ઉદ્દેશામાં સમગ્ર લેકમાં સારભૂત તત્ત્વ ધર્મ બતાવેલ છે. ધમનો સાર જ્ઞાન છે; જ્ઞાનને સાર સંયમ છે; કહ્યું છે ને “જ્ઞાનસ્ય ફલં વિરતિ"; અને સંયમને સાર મોક્ષ છે એમ સિદ્ધ કર્યું છે. હિંદુધર્મો પણ કહ્યું છે ને સા વિદ્યા યા વિમુક્તયે” હવે જે સમ્યકવી હોય તે જ સર્વજ્ઞ કથીત “સંયમધમનું નિરતિચાર પાલન કરીને સર્વથા કર્મ ખપાવી શુદ્ધ, બુદ્ધ અને મુક્ત થઈ જાય એમ છઠ્ઠા ઉદ્દેશામાં પ્રતિપાદન કર્યું છે. તે રીતે આને ચોથા અધ્યયન સાથે સંબંધ છે.
પ્રથમ ઉદેશામાં ભવભ્રમણનું મૂળ કારણ દુર કર્મો છે, એમ કહી જ્ઞાનીએ દેહને નાશવંત જાણી, દેહાભિલાષા અને દેહાભિમાનથી વિરક્ત રહીને પિતાના મન-વચનકાયાના પેગોને આમચાથે જ પ્રવર્તાવે અને આત્મકલ્યાણ આ માનવભવમાં જ સાધી લે તેમ કહ્યું. પણ અજ્ઞાની જેને જૈન પરિભાષામાં “બાળજી” કહ્યા છે, તે તે પિતાના દેહના અને પરિવારના સુખાથે મેહથી ઘેરાઈને અનેક
