________________
૬૮ ]
[ આગમસાર હિતકારી બોધવચન કહે છે. “પુરિસા! તુમમેવ તુમ મિત્ત કિ બહિયા મિરસિછમિ?v૧૫૮
“હે પુરૂષ! (છવામા!) તું પોતે જ તારો મિત્ર છે, (પછી) બહારના મિત્રને શા માટે ઈચ્છે છે?” પરમાર્થ એ છે કે જીવાત્મા પોતે જ પાપમય વિચારે કે કાર્યો કરીને. પિતાના જ આત્માને દુર્ગતિમાં ધકેલીને તેને શત્રુ બને. છે, અને સારા ભાવો અને સત્કાર્યો કરીને, ધમકરણ કરીને પોતાના જ આત્માને મિત્ર એ રીતે બને છે, કે મિત્રની જેમ એ સદ્દભાવ ને સત્કાર્યો અને સુગતિ પમાડીને પરં-- પરાએ શાવતા મેક્ષિસુખ અપાવે છે. આવા હિતકારી જિન વચનની શ્રદ્ધા કરી સાધક સદા સદભાવનાઓ ભાવે એમ પરમાર્થથી કહ્યું,
ચેથાને છેલ્લા ઉદેશામાં કષાયને તજીને સંયમની. આરાધનામાં જ લાગી જવું તેજ આત્માથી મુની માટે. શ્રેયકારી છે એમ ભારપૂર્વક કહીને બે હીતીક્ષા આવે છે - “ જે એ જાણુઈસે સવં જાણુઈ જે સવં જાણુઈ એ એ જાણુઇ ૧૬૩ છે અર્થાતુ” જે કઈ સાધક પોતાના એક આત્માને જાણે છે, તે જગતના સર્વ જીવોને તથા અજીવ–જડ પદાર્થોને અને તેની ભૂત–વર્તમાન અને ભાવી પર્યાયને પણ જાણે છે, અને જે સર્વ જીવ–અજીવોને તેની ત્રિકાળવતી પર્યાયસહિત જાણે છે, તે એક આત્માનાસ્વરૂપને જાણે છે. કારણ કે પ્રત્યેક ભવ્ય જીવ પાસે આત્માના સ્વરૂપને તથા સર્વ જડ પદાર્થોની ત્રણે કાળની પર્યાયને જાણવાની શક્તિ નિશ્ચયનયની અપેક્ષાઓ રહેલી છે, પરંતુ વર્તમાનકાળે જ્ઞાનાવરણીયાદિ કર્મોના આવરણના લીધે તે
