________________
૬૪ ]
[આગમસાર સંયમમાં અરતિ નથી લાવતે, પણ દઢ રહે છે, તે ક્ષણ વારમાં મોક્ષને પ્રાપ્ત કરી લે છે. તેમ કરી.
ભગવાનની આ સત્ય વાતને પ્રાતઃ સ્મરણીય ગજસુકુમાર, અર્જુનમાળી આદિ મુનિવરોએ સિદ્ધ કરી બતાવી છે, તેમને અનુસરી આપણે પણ ભવને અંત કરીએ.
જે આઠે પ્રકારના મદને નિગ્રહ–કાબુ કરે છે, તે જ સંયમમાં દઢ રહી શકે છે તેમ જાણી, (૧) જાતિમદ, (૨) કુળમદ, (૩) બળમંદ, (૪) રૂપમદ, (૫) તપમદ, (૬) જ્ઞાનમદ (૭) લાભમદ અને (૮) ઐશ્વર્યમ–આ આઠે પ્રકારના મદ તજી સંયમમાં દઢ રહે એમ ત્રીજા ઉદ્દેશાની શરૂમાં કહી, પછી કહ્યું કે જે પરિગ્રહ ઓછો કરે છે, તેજ મદને નિગ્રહ કરી શકે છે, માટે રાગ-દ્વેષ-કષાયાદિ અત્યંતર પરિગ્રહ અને માલ મિલ્કત, દાસ-દાસી આદિ બાહ્ય પરિગ્રહ તજવાનું ભગવંતે ફરમાવ્યું. કારણ કે “સબ્ધ પાણું પિયાઉયા, સુહસાયા દુખપડિક્લા અપિયવહા પિયજીવિણે જીવિઉકામા સલૅસિં જીવિયં પિય છે ૯૦ અર્થાત્ સર્વ જીવોને જીદગી પ્રિય છે, સુખના કામી છે, દુઃખ કેઈને ગમતું નથી, સર્વને જીવવું પ્રિય છે, મૃત્યુ અપ્રિય છે, એમ જાણું કેઈપણ દાસ-દાસી, પશુ પક્ષી આદિને પરિગ્રહ ન કરે, તેમજ તેને દુઃખ ન દે, વધ ન કરે, તેમના પ્રાણ લુંટી પોતાના સુખસગવડ ભેગવવાની ઈચ્છા ન રાખે, પરંતુ સર્વજીને પોતાના આત્મા સમાન ગણી દુઃખ ન દે એ જ પિતાના આત્માને સુખ, શાંતિ અને સમાધિ આપવાને એક માત્ર ઉપાય છે. આ શ્રી ભગવિતને ઉપદેશ છે, તેને શ્રદ્ધાપૂર્વક માની કેઈને પીડા ન પહોંચાડે તેમાં જ મનુષ્યભવની સાથકતા છે.