________________
પદ ]
[ આગમસાર સમ્યગુદર્શનની અને આત્માના શુદ્ધ સ્વરૂપના જ્ઞાન અને પ્રતિતિરૂપી બીજા “હું”ની વાતથી નિશ્ચય સમ્યગદર્શનની સિદ્ધિ થાય છે.
આ રીતે “સુર્ય મેથી શરૂઆત કરીને ગણધર ભગવંતે અધ્યાત્મજ્ઞાનના સંપૂર્ણ સારને સમાવેશ કરી દીધો છે. આત્માના ત્રણે સ્વરૂપ (૧) બહિરાત્મદશા, અર્થાત્ અજ્ઞાન અને મિથ્યાત્વની દશા, (૨) અંતરાત્મદશા અર્થાત્ સમ્યગદકિટની દશા, અને (૩) પરમાત્મ દશા અર્થાત્ સર્વજ્ઞસવદશીની સંપૂણ વીતરાગતાની દશાની વાત માત્ર એક જ સૂત્રથી કહી દીધી છે. પછીનું કથન તો તેને વિસ્તારમાત્ર છે, જે હવે આપણે વિગતથી અનુક્રમે જોશું.
શસ્ત્ર પરિજ્ઞા નામથી પ્રથમ અધ્યયનની શરૂઆત કરી છે તેને શબ્દાર્થ છે – શસ્ત્ર = શસ્ત્ર, પરિ = ચેતરફ અર્થાત્ બધી બાજુ અને જ્ઞા = જાણવું; એટલે શસ્ત્રપરિજ્ઞાને અર્થ થયો કે આત્માને પરમાત્મા બનવામાં જે શસ્ત્ર અર્થાત બાધારૂપ છે તેને સંપૂર્ણ જાણવું; અને તેનો પરમાથ એ છે કે “” પરિણાથી આ શસ્ત્રોની ભયંકરતાબાધતા જાણને, “પ્રત્યાખ્યાન પરિજ્ઞા વડે તે શસ્ત્રોને સર્વથા દૂર કરવા, ત્યારે જ આત્માનું પરમ ધ્યેય મેક્ષ તે સંધાય.
આ અધ્યયનના સાત ઉદ્દેશા છે. તેમાં પ્રથમ ઉદ્દેશામાં જ કે અહમસિ?? ઈત્યાદિથી શરૂઆત કરીને જે આત્મસ્વરૂપની પૃચ્છા કરી છે, તેને પરમાર્થ આત્માનું અસ્તિત્વ અને નિત્યત્વ સિદ્ધ કરવાને છે. તેની સિદ્ધિ સૂચના
