________________
૪૪ ]
[ આગમસાર વાતાં જ જગતને સુધારવાને બહાને જમીનદોસ્ત થઈ જાય છે. તેથી જ પ્રભુ મહાવીર સ્વામીના સમયથી નવ દીક્ષિતોને આચારાંગસૂત્રનું અધ્યયન સર્વપ્રથમ કરાવવામાં આવતું હતું. આ બાબત શ્રી નિશીથસૂત્રની ચૂર્ણિમાં આ પ્રમાણે કહી છે – જે અંગે જહા અત્યારે તે અવારા સૂયગડંગ વાતિ અર્થાત્ અંગસૂત્રોમાં આચારાંગનું અધ્યયન કરીને સુયગડાંગ આદિ સૂત્રોનું અધ્યયન કરવામાં આવે છે, વળી તે જ ચૂર્ણિમાં કહે છે – “અહવા બંભરાદિ આયાર અવારા જખ્ખાણું ગં ઈસિસિયાદિ વાતિ” “અથવા પ્રથમ શ્રુતસ્કંધના” બ્રહ્મચર્યાદિ અધ્યયનનું અધ્યયન કર્યા પછી જ ધર્મકથા નુગ, ગણિતાનુગ અને દ્રવ્યાનુયેગનું અશ્યન કરવું...” આ પ્રમાણે પ્રથમ આચારાંગસૂત્રની વાંચણી લીધા વગર જે કોઈ અન્ય સૂત્રોનું અધ્યયન કરે, તે તેને ચાતુર્માસિક પ્રાયશ્ચિત લાગે એવું વિધાન પણ આ નિશીથસૂત્રમાં આ રીતે કરવામાં આવેલ છે :- જે ભિકખુ વ બંભરાઈ અવારા ઉત્તમ સુરં વાઈ, વાત વા સાતિજજતિ છે અર્થાત્ જે કઈ સાધુ બ્રહ્મચર્યાદિ નવ અધ્યયનની વાંચણી લીધા વગર અન્ય ઉત્તમ સૂત્રો ભણ્યા છે કે ભણે છે, તેને ચાતુર્માસિક પ્રાયશ્ચિત લાગે છે. - વ્યવહારભાસ્ટમાં કહ્યું છે – “આચારાંગ અધ્યયનથી જ શ્રમણ (સાધુ) પિંડપી અર્થાત્ ભિક્ષા લાવવા
ગ્ય બનતો હતો, અને આચારાંગના શસ્ત્રપરિજ્ઞા અધ્યયનથી જ નવદીક્ષિત સાધુની ઉપસ્થાપના કરવામાં આવતી હતી.
શ્રી દશવૈકાલિક સૂત્રની રચના શ્રી શય્યભવાચાર્યો કર્યા પછીથી, તેનું અધ્યયન સૌથી પ્રથમ નવદીક્ષિતેને કરાવવામાં આવે છે.
