________________
આગમસાર ]
[ રપ આગમ-જ્ઞાનને અક્ષયનિધિ:- જિનાગમ જ્ઞાનને અખૂટ ખજાને છે. અધ્યાત્મજ્ઞાનને અનુપમ કેષ છે. તેમાં જીવાજીવ સંબંધી તત્ત્વચિંતન, આત્મધર્મને કલ્યાણકારી બેધ, તે અનુપમ છે જ, તદુપરાંત છ શાશ્વતા દ્રવ્ય, લોકાલેકનું સ્વરૂપ, જીવશાસ્ત્ર, પરમાણુ પુદ્ગલ શાસ્ત્ર, ચૌદ રાજલકનું ભૌગોલિક વિવરણ, ખગોળશાસ્ત્ર, ગણિતની અનન્ય વિસ્તૃત છણાવટ ઈતિહાસ, કર્મસ્વરૂપની વિશદ્ છણાવટ, ચાર ગતિ અને ચોરાસી લાખ છવાયોનિનું સ્વરૂપ, કર્મની નિર્જરા રૂપ છે બાહ્ય અને છ આત્યંત તપનું સ્વરૂપ, છ લેશ્યાનું સ્વરૂપ, રાવી અને પ્રત્યાખ્યાનનું હિતકારી સ્વરૂપ, ઉપરાંત ભૌતિક વિજ્ઞાન, આયુર્વેદ, સંગીત, નાટક, સમાજશાસ્ત્ર, વગેરે વગેરે વગેરે સાહિત્યના પ્રત્યેક અંગની ઉત્તમ કૃતિઓ અને ટુંકમાં જીવનના પ્રત્યેક પાસાને સ્પર્શનારા દરેક વિભાગનું સંપૂર્ણ વિવરણ તેમાં હતું. તેમાંનું આ કાળ ઉતરતો હોવાથી, ઘણું જ્ઞાન વિચ્છેદ ગયું. તેમ છતાં હાલમાં જે કાંઈ પ્રાપ્ત છે, તે પણ અ-ચ દશનેની અપેક્ષાએ સાગર સમાન વિશાળ ગણાય છે, તે જ જિનામની મહત્તા છે.
શ્રી તીર્થકર ભગવંત પ્રરૂપિત દરેક સૂત્ર અનંતગમ અને અનંત પર્યાયોથી યુક્ત હોય છે. તેથી સર્વજ્ઞ કેવળી ભગવંત સિવાય તેના સંપૂર્ણ ભાવભેદને અન્ય કોઈ કહી શકે નહિ. કેવળી ભગવંત પણ જેટલું જાણે, અનુભવે તેટલું બધું કહી શકે નહિ. કારણ કે કહેવાનું માધ્યમ ભાષા અર્થાત્ શબ્દો છે. જે જડપુદ્ગલની બનેલી છે. તેથી ચૈતન્ય સ્વરૂપ આમા પોતાના જ્ઞાનમાં જેટલું જાગે, અનુભૂતિ કરે તેટલું કહેવાનું સામર્થ્ય જડ પુદ્ગલની બનેલી ભાષાનું ન
