________________
૪૦૬ ]
[આગમસાર
આ પ્રમાણે દરેક આવશ્યકનું આત્મ હિતકારી આગવું માહાત્મ્ય છે, જે બધા ભાવપૂર્વક કરવાથી ભવ્યજવ તી - કર નામગાત્ર સુદ્ધાં બાંધી શકે છે એમ શ્રી જ્ઞાતાજી સૂત્ર માં કહ્યું છે.
ત્રતામાં લાગેલા અતિચારા (દેાષા)ની આલાચના કરવા ઉપરાંત નીચેના ચાર કારણેા માટે પ્રતિક્રમણ કરવાનું કહ્યું છે−: (૧) નહિ કરવા યાગ્ય દ્વષિત કાર્ય કર્યુ હાય (૨) કરવા ચેાગ્ય કાર્ય ન કર્યુ. હાય (૩) વીર વચન પર શ્રદ્ધા ન રાખી હાય, અને (૪) સૂત્રથી વરિત પ્રરૂપણા કરી હોય તે પ્રતિક્રમણ કરી આત્મવિશુદ્ધિ કરવી જોઈએ. આના ઉપર હરભદ્રાચાર્યે હરિભદ્રીયાવશ્યકમાં પ્રતિક્રમણ અધ્યયનમાં એક વૈદનું દૃષ્ટાંત આપ્યુ છે.
“ એક હતા રાજા. તેને એક જ કુંવર હતા, જે રાજાને બહુ વહાલા હતા. તેથી પુત્રને કોઈ જાતના રોગ ન થાય તેવા પ્રખધ કરવાનું. રાજાએ વિચાયુ.. પ્રસિદ્ધ વૈદ્યને એાલાવી ઉપાય પૂછ્યા. એક વૈદે કહ્યું મારી દત્રા એવી ગુણકારી છે શરીરમાં કયાંય પણ રાગ હશે તે મટાડી દેશે. પણ જો રાગ નિહ હાય તો શરીરને જીણુશી કરી મૃત્યુ પમાડશે, ખીજા વૈદે કહ્યું કે મારી દવા રોગ હશે તેા મટાડશે, અને રેગ નહિ હાય તો થ્રુ નુકશાન નહિ કરે. ત્રીજા વૈદે કહ્યું કે મારી ઔષધિથી રાગ હશે તે તે! મટી જ જશે. અને નહિ હાય તે પણ શરીરની કાંતિ, તતંદુરસ્તી વિ. વધારશે અને ભવિષ્યમાં કાઈ જાતનેા રાગ થવા દેશે નહિ.”
હવે તમે જ વિચારા રાજા કયા વૈદ્યનીઢવા રાજકુમાર માટે લેશે ? સહુ કહેશે કે ત્રીજા જ વૈદ્યની. બસ ! આ ત્રીજા વૈદની ઔષધિરૂપ જ આત્માના ભવરોગ મટાડનારૂં મહા
