________________
૩૬૬ ]
[ આગમસાર કરનારને બે માસનું આવે, તે જ પ્રમાણે બે, ત્રણ, ચાર, પાંચ ને છ માસના પ્રાયશ્ચિતનું ફરમાન છે. જેણે અનેક દોષોનું સેવન કર્યું હોય, તેણે અનુક્રમે આલોચના કરવી જોઈએ, અને પછી બધા દોષેનું એક સાથે જ પ્રાયશ્ચિત લેવું તેમ કહ્યું છે. પ્રાયશ્ચિત કરવા છતાં ફરીવાર દોષ લાગી જાય તો તેનું ફરી ફરી પ્રાયશ્ચિત લેવું જોઈએ.
પ્રાયશ્ચિત લેનાર સાધુએ આચાર્યાદિની આજ્ઞા લઈને જ બીજા સાધુઓ સાથે ઉઠવું બેસવું જોઈએ. આજ્ઞા વગર કે તેની અવગણના કરીને જે ઊઠે–બેસે તે તેટલા દિવસની તેની દીક્ષાપર્યાયમાં કાપ મુકાય છે જેને “છેદ કહેવામાં આવેલ છે.
પરિહારકલ્પમાં રહેલો (પ્રાયશ્ચિત કરનારો) સાધુ પિતાના આચાર્યની આજ્ઞા લઈને પરિહાર ક૯પને વચમાં જ ત્યાગ કરી બીજા સાધુની સેવા માટે અન્ય સ્થળે જઈ શકે છે.
કેઈ સાધુ સંઘાડાને તજી એકલે વિચરતો હોય અને તેથી શુદ્ધ આચાર ન પાળી શકતો હોય. તે તેને આલેચના કરાવી છેદ આપવી જોઈએ, અગર તો સંપૂર્ણ છેદ આપી નવી દીક્ષા આપવી જોઈએ. જે નિયમ સામાન્યપણે એકલવિહારી સાધુ માટે છે, તે જ નિયમ એકલવિહારી ગણાવરછેદક આચાર્ય તથા શિથિલાચારી સાધુ માટે પણ છે.
આલેચના :– આચાર્ય, ઉપાધ્યાય, ગુર્વાદિ પાસે આલોચના કરી પ્રાયશ્ચિત લઈ શુદ્ધ થવું જોઈએ. જે તેમની હાજરી ન હોય તે પિતાના સંજોગી, સાધર્મિક, બહુશ્રત વિગેરેની પાસે આલોચનાદિ કરવા. તે કોઈ પણ જે પાસે ન હોય તે અન્ય સમુદાયના સંભેગી, બહુશ્રુતાદિ હોય તેમની