________________
નિશીથસૂત્ર ]
[ ૩૬૧ ચાર છેદસૂત્ર નામ:- (૧) નિશીથ (૨) વ્યવહાર (૩) બૃહતક૯૫ ને (૪) દશાશ્રુતસ્કંધ વ્યાખ્યા–નિશીથભાષ્યમાં છેદસૂવોને ઉત્તમ કહ્યા છે કારણકે તેમાં પ્રાયશ્ચિત વિધિનું નિરૂપણ છે, તેનાથી ચારિત્રની–આચારધર્મની વિશુદ્ધિ થાય છે. જિનાજ્ઞાની વિરાધનાથી બચી જવાય છે. સાધુ સંયમને સાચે આરાધક બને છે, જે વડે સાધુ યથાર્થ આરાધના કરી, ઉત્કૃષ્ટ ભાવે સંયમ ચારિત્ર પાળી મોક્ષ સન્મુખ બને છે, તેથી ટુંકમાં છેદસૂત્રો સાધુ-સાધ્વીજી માટે જેન આચારધર્મની ચાવી સમાન છે, દિવાદાંડી સમાન મોક્ષમાર્ગ પ્રદશક છે, અને જેના વિચારને એટલે કે જિનાજ્ઞાને અનુપમ ભંડાર છે.
જેન સંસ્કૃતિનો સાર શ્રમણ (સાધુ) ધર્મ છે. સાધુધર્મની સિદ્ધિ માટે આચારધર્મની નિરતિચાર વિશુદ્ધ સાધના અનિવાર્ય છે. આચારધર્મની વિશુદ્ધ આરાધના માટે છેદસૂત્રોનું અધ્યયન (જ્ઞાન) અને જિનાજ્ઞાનું ઉત્કૃષ્ટ ભાવે પાલન અતિ આવશ્યક છે. કારણકે તેના વડેજ સાધક પરમપદને પામી કરી શકે છે. તેથી જ સામાયિક ચારિત્ર અંગીકાર ર્યા પછી “દો પસ્થાપનીય” ચારિત્રનવદીક્ષિતને આપવામાં આવે છે જે જીવનપર્યતનું હોય છે,
જ્યારે સામાયિક ચારિત્ર ઈવરીક અર્થાત્ થોડા કાળનું હોય છે. (૧) નિશીથ સૂત્ર :
આના ૨૦ ઉદ્દેશ છે. તેમાં પ્રથમ ૧૯ ઉદ્દેશામાં કેવા કેવા અકાર્યો કરવાથી ક્યા ક્યા પ્રાયશ્ચિત આવે તેની
