________________
નદીસૂત્ર ]
[ ૩૪૭. છે. આ અસારતા જાણી, જિનવચનમાં શ્રદ્ધા રાખી જે દયામય અહિંસાધર્મનું પાલન કરશે તે અવશ્ય આમકલ્યાણ કરશે તે પરમાર્થને સાર આ અણમોલ સૂત્રને છે.
છે ઈતિ શ્રી ઉત્તરાધ્યયન સૂત્ર સમાપ્ત છે (૩) નંદીસૂત્ર - ત્રીજું મૂળસૂત્ર છે. આખું સૂત્ર સળંગ છે. અધ્યયને નથી. ૭૦૦ શ્લેક પ્રમાણ મૂળપાઠ છે.
મંગલાચરણરૂપે ભ. મહાવીર સ્વામીની સ્તુતિ કરીને નમસ્કાર કર્યા છે. પછી સંઘ, ૨૪ તીર્થકર ભગવંતે, ૧૧ ગણધર, જિનપ્રવચન, તથા સુધર્મા સ્વામીથી દુષ્યગણી સુધીના ૩૧ સ્થવિરેની સ્તુતિ કરીને નમસ્કાર કર્યા છે. પછી ૧૪ પ્રકારના શ્રેતાઓ અને ત્રણ પ્રકારની પરિષદનું વર્ણન છે.
નંદીસૂત્ર ઉકાલિક અંગબાહ્ય આગમ છે. તેમાં મુખ્યત્વે (૧) આભિનિધિક કે મતિ (૨) શ્રત, (૩) અવધિ (૪) મન :પર્યવ અને (૫) કેવળજ્ઞાન એમ પાંચ જ્ઞાનનું સ્વરૂપ વિસ્તારથી બતાવ્યું છે. આ પાંચ જ્ઞાનમાં પહેલા બે-મતિ ને શ્રુતજ્ઞાન પરોક્ષ જ્ઞાન” અર્થાત્ ઈદ્રિયની સહાયતાથી થાય તેવા જ્ઞાન છે, અને પછીના ત્રણ પ્રત્યક્ષ જ્ઞાન” અર્થાત્ ઇંદ્રિયોની સહાયતા વગર થાય તેવા. લબ્ધિવાળા જ્ઞાન છે. આથી આ ભેદને “ઇંદ્રિય પ્રત્યક્ષ” અને “ઈદ્રિય પ્રત્યક્ષ” પણ કહ્યા છે. ઇંદ્રિયપ્રત્યક્ષના (૧) શ્રોત્રેદ્રિય, (૨) ચક્ષુદ્રિય, (૩) ધ્રાણેન્દ્રિય (૪) રસનેન્દ્રિય અને (૫) સ્પશેન્દ્રિય પ્રત્યક્ષ એમ પાંચ ભેદ
ર્યા છે અને નેઈદ્રિય પ્રત્યક્ષ” ના (૧) અવધિ (૨) મનપર્યવ અને (૩) કેવળજ્ઞાન એમ ત્રણ ભેદ કહ્યા છે.
