________________
૩૪ર ]
[ આગમસાર બધા બેલ પણ સંવેગીને જ થાય. તે દરેક બેલનું ફળ જીવને શું મળે તેનું સચોટ નિરૂપણ પ્રભુએ કર્યું છે. દરેક બેલની આરાધનાનું ફળ તદ્દભવે કે પરંપરાએ મેક્ષ કે સદગતિરૂપ વૈમાનિક દેવાદિ ગતિ બતાવી છે.
આના પહેલાં જ સૂત્રમાં “પઈ એથી ૨૮ ના જ્ઞાન સાથે, (૨) સહિતાથી દર્શન સાથે, અણુએ અણુપાલઈત્તાથી ચારિત્ર સાથે અને પરિનિવાયન્તિથી તપ સાથે સંબંધ કેમસર જોડેલ છે, અને જ્ઞાનાદિચાર કારણયુક્ત મોક્ષમાર્ગની આરાધના સંવેગીજ કરી શકે, તેથી સંવેગને પ્રથમ સ્થાન ૭૩ બેલમાં યથાર્થ રીતે આપ્યું છે.
(૩૦) તપમાગ:-સભ્યત્વ પરાક્રમી સંચિત કર્મો બાળવા તપ અવશ્ય કરે જ, તેથી હવે તપનું સ્વરૂપ કહ્યું છે. તપના બે ભેદ છેઃ (૧) બાહ્ય, (૨) આત્યંતર, તે દરેક છ પ્રકારે છે. બાહ્ય – (૧) અનશન, (૨) ઉણેદરી, (૩) ભિક્ષાચર્યા, (૪) રસપરિત્યાગ, (૫) કાયકલેશ અને (૬) પ્રતિસંલીનતા. આત્યંતર – (૧) પ્રાયશ્ચિત, (૨) વિનય, (૩) વૈયાવચ્ચ, (સેવા કરવી), (૪) સ્વાધ્યાય, (૫) ધ્યાન અને (૬) કાઉસગ્ન તે દરેકના પ્રકાર બતાવ્યા છે.
અનંતકાળથી પરિભ્રમણ કરતાં જીવાત્માને આઠે કર્મોના અનંત દળિયા વળગેલા હોય છે. તે તપ કર્યા સિવાય નાશ પામતા નથી. શરીરને તપાવ્યા સિવાય સુવર્ણની જેમ આત્માની પણ વિશુદ્ધિ થતી નથી કે શરીરની મમતા તુટતી નથી. તેથી કાયા ને આત્માનું જે તાદામ્યપણું ભ્રાંતિથી સ્થપાયું છે. તે તપથી જ તુટે છે, ને આત્મા વિશુદ્ધ બની કર્મમુક્ત પરમાત્મા બને છે.