________________
શ્રી ઉત્તરાધ્યયન સૂત્ર ]
[ ૩૪૧ ૧૨ ભેદ, અને દર્શનના ૮ આચાર કહ્યા છે. અનંતકાળના સંસારચકના પરિભ્રમણમાં જીવાત્માને પ્રથમ દર્શન અથવા શ્રદ્વા આવે, જેના પ્રભાવથી અનાદિકાળનું સ્વરૂપનું અજ્ઞાન ટળીને સમ્યકજ્ઞાનની પ્રાપ્તિ થાય, સમકિતી જ્ઞાની પછી ચારિત્ર (સંયમ) લે, અને પછી તપ કરી પૂર્વસંચિત સર્વકર્મની નિર્ભર કરી, સર્વથા કમમુકત બની મેક્ષ પામે આમ ક્રમ સર્વ બતાવ્યો છે. સમાપન કરતાં કહ્યું કે જ્ઞાનથી જીવાદિ સર્વદ્રવ્ય સ્વરૂપને યથાર્થ જાણે, નિશ્ચયથી પોતાના જ આત્મસ્વરૂપને યથાર્થ જાણે, દર્શનથી તે સ્વરૂપ તે જ પ્રમાણે છે તેવી શ્રદ્ધા કરે, વ્યવહારથી દેવ-ગુરુધર્મની શ્રદ્ધા કરે, ચારિત્રથી પાંચે ઈદ્રિય તથા કષાયભાવને નિગ્રહ કરી આવતા કર્મોને રોકે અર્થાત્ સંવર તત્ત્વની આરાધના કરે, અને તપથી પૂર્વકૃત કર્મોને સર્વથા ક્ષય કરી, પિતાના આત્માને વિશુદ્ધ કરે ફળ સ્વરૂપે સાધક સર્વ કમ ખપાવી મેક્ષ પામે. અર્થાત્ સિદ્ધ, બુદ્ધ અને મુક્ત બને. | (આના વિશ? ભાવ લેખકના “
સદર્શન યાને મોક્ષનું દ્વાર” નામના પુસ્તકમાં દષ્ટાંતો સહિત ખૂબ વિસ્તારથી આપ્યા છે, . જેવું.)
(૨૯) સમ્યકત્વ-પરામ :-મેક્ષને પુરુષાર્થ કરવો તે સમ્યવીનું પાકમ છે. આ પરાક્રમ સમકિતી ભવ્ય જીવ જ કરી શકે, અભાવી કે મિથ્યાત્વી કરી શકતા નથી. તેથી જ આને સખ્યા પરાક્રમ કહ્યું છે, ને ૭૩ બેલોમાં “સંવેગ,” ને પ્રથમ સ્થાન આપ્યું છે, ને પછી તરત જ નિદ” અને “ધર્મશ્રદ્ધા” ને લીધા છે. “સંગ અને નિવેદ એ સમકતના લક્ષણ છે. સંગ એટલે મેક્ષાભિલાષ, સંવેગ વગર કદાપિ કાળે મોક્ષની પ્રાપ્તિ નથી. પછીના
