________________
૩૪૦ ]
[ આગામસાર દિવસ અને રાત્રિના ચચ્ચાર પ્રહરની સાધુની કાળચર્યા કેવી. હોય તેનું વિધાન છે. દિવસ અને રાત્રિના પહેલા અને ચેથા પ્રહરમાં સ્વાધ્યાય, બીજા પ્રહરમાં ધ્યાન અને ત્રીજામાં. દિવસમાં ભીક્ષાચરી કરે, અને રાત્રિના નિદ્રા લે. પિરિષીનું માપ અને પ્રતિકમણની વિધિ આપ્યા છે. પાડલેહણને સમય અને વિધિ બતાવ્યા છે. સમાચારીનું પાલન કરીને ઘણા જીવે તર્યા છે. તરે છે અને તરશે.
(ર૭) ખલુંકિય :- ખલું યિને અર્થ છે મારકણે. દુષ્ટ બળદ. ખલકિય જેવા અવિનીત, દુષ્ટ, અને કષ્ટ આપનારા શિષ્ય ભાગ્યયોગે મળ્યા હોય તે, આચાર્યો તેમને તજી દેવા અને પોતે તેને જરાપણ રંજ ન કર, અને સંયમસાધના અને સવાધ્યાયાદિમાં મગ્ન રહેવું તે બોધ પ્રભુએ ગર્ગાચાર્ય અને ગળિયા બળદ જેવા તેમના શિષ્યના દષ્ટાંતે આમાં આપેલ છે.
(૨૮) મેખમગગઈ:-શિષ્યાદિને મેહ છોડી જે સ્વાધ્યાયાદિ સંયમ સાધનામાં લીન બને છે, તે અવશ્ય અવસર આવ્યે મેક્ષ પામે છે. મેક્ષમાર્ગની તે સાધના ચાર કારણ જ્ઞાન-દર્શન–ચારિત્ર અને તપવાળી છે, અને તેની શુદ્ધભાવે યથાર્થ સાધના કરવાથી જેમાં જ્ઞાન અને દર્શન. એ બે જ લક્ષણ છે, તેવી પંચમ ગતિ–મોક્ષગતિ તે સાધક નિશ્ચયથી પામે છે એમ ભગવાને આમાં ફરમાવ્યું છે. જીવાદિ. નવ તનું યથાર્થ જાણપણું તે જ્ઞાન છે, તેની પ્રતિતી કરવી, શ્રદ્ધા કરવી તે દર્શન છે, રાગ-દ્વેષાદિ અને કોધાદિ કષાયને નિર્મૂળ કરવા કે નિગ્રહ કરવારૂપ ચારિત્ર છે, અને પૂર્વ સંચિત કર્મોની નિર્જરા કરવારૂપ ૧૨ પ્રકારનું તપ છે. જ્ઞાનના પ, દર્શનના ૧૦, ચારિત્રના ૫ અને તપના
