________________
૩૩૦ ]
[ આગમસાર થથી કહ્યું છે, કારણ કે અવિદ્યા (અજ્ઞાન)ને આસક્તિ એ જ સંસાર દુઃખના મૂળ છે.
(૭) એલય (બકરો) :- ગુણ પામેલો સાધક રસને. ગૃદ્ધિ થઈ માત્ર શરીર ને વધારે તેમ કરવાથી બકરાની જેમ અતિ દુઃખ અંતે પામે, પણ રત્નત્રયીની ઉત્કૃષ્ટ ભાવે આરાધના કરે. પછી કેડી (કામ ) માટે, સોનામહોરોની થેલી (મેક્ષસુખ) ગુમાવે, વૈદે (જ્ઞાની સંતેએ) કહેલું પથ્ય ન પાળી, રાજા ભનો સ્વાદે મૃત્યુ પામી રાજસુખ ગુમાવે તેમ સાધુ રસને ગૃદ્ધિ બની સસાર વધારી મૂક્ષસુખ ગુમાવે, વિ. દષ્ટાંતે કહી ચારિત્રની મહત્તા કહી છે.
(૮) કેપિલિય :- આહારની આસક્તિ નિર્લોભી. હોય તે જ છોડી શકે, તેથી આમાં કપિલકેવળીના દષ્ટાંતે સાધકને નિર્લોભી થવા ફરમાવ્યું છે. લાભપ્રકૃતિ જતાં જ સાધક મેહનીય કર્મની સર્વ –૨૮– પ્રકૃતિએ અપાવી એક જ ક્ષણમાં કેવળી ભગવંત બને તે કપિલ મુનીવરના દૃષ્ટાંતે. લાભથી લાભ વધે છે. તે બે માસા સોના માટે ગયેલ કપલને રાજાએ ઈચ્છા પ્રમાણે માગી લેવાનું કહ્યું ત્યારે તેનું રાજપાટ માગી લેવાની ઈચ્છા પહેલા થઈ, પણ ઉપકારીનું બધુ લઈ લેવાય? તેમ લેભથી પાછા વળતાં બે માસા સોનુંય શા માટે ? સ્ત્રીને સંગ કર્યો તે આ યાચના. કરવી પડી ને? માટે સ્ત્રીસંગ જ ભુંડો છે, એમ ચીતવી કંચન અને કામિની બંને છોડવાનું ચિંતવતા જ કેવળી ભગવત બગીચામાં જ બની ગયા.
આ સૂત્રના અધ્યયન ૮-કપિલ કેવળી, ૯-નમિ રાજર્ષિ, ૧૨–હરિકે શી મુનિવર, ૧૩-ચિત્ત-સંભૂતિ, ૧૪-ઈપુકાર