________________
શ્રી ઉત્તરાધ્યયન સૂત્ર ]
[ ૩ર૯ ભંગુર છે એમ કહી ધર્યવંત વિવેકી જને સકામ મરણે અર્થાત્ સમાવિ કે પંડિતમરણે મૃત્યુ પામવું, એ જ ઉત્તમ છે, મરણ બે પ્રકારના છે (૨) અકામ મરણ જે સંસાર વધારે છે. તે અજ્ઞાની અને હોય છે, અને (૨) સકામ મરણ જે સમકિતી સાધકને હોય છે અને જેના લીધે સાધક મેક્ષ પામે છે.
અંતકાળ એ સમગ્ર જીંદગીને સરવાળે છે. જેવું જીવશે તેવું જ મૃત્યુ પામશે. ત્યારે જીવનભર કરેલા શુભાશુભ કાર્યાદિ ટી. વી.ના દોની જેમ નજરે દેખાય છે. પાપકાર્યો કરેલો જીવ ભયભીત થઈ અસમાધિ ભેગવે છે, દુર્ગતિમાં જવાના ડરના કારણે શરીરને વળગી રહે છે, જ્યારે ધર્માત્મા સહજ સમાધિભાવે શરીરને તજી દે છે. - ત્યાગ અને તપ એ જ મોક્ષના સાધન છે, બે ઘડીનું સામાયિક શુદ્ધ ભાવે કરવાથી સમ્યગદર્શન અપાવી, મેક્ષ પ્રાપ્ત કરાવે તેવી ઉત્તમ ક્રિયા છે એમ આમાં પરમાર્થ થી કહ્યું છે.
(૬) ભુલક નિગ્રંથીય :- સમાધિ મૃત્યુ સંયમમાગ યથાર્થ વાળનારને જ મળે, તે માટે પૂર્વ પરિચિત માતાપિતાદિ સ્વજને મને શરણભૂત નથી એમ વિચારી સાધુ એમના સ્નેહભાવને તોડે, એમને સંસર્ગ સંસારભાવે ન કરે, આમ બાહ્ય અને રાગ-દ્વેષરૂપી અત્યંતર ગ્રંથીઓ (ગાંઠ) ને છેદી નિર્દોષ સૂઝતા આહારાદિ ગ્રહણ કરી જિનાજ્ઞાનુસાર સંયમ પાળે અને સાધુના ગુણ પામે, એમ કહ્યું છે. ટુંકમાં દીક્ષા લીધા પછી સંસારભાવને નિર્મૂળ કરવા, માથું મુંડાવ્યા પછી, મનને સંપૂર્ણ મુંડવા પરમા
