________________
૩ર૬ ]
[ આગમસાર ચાર સંજ્ઞાજ જીવને અનાદિ કાળથી સંસારચકમાં ભમાવે છે, તેને તોડતાંની સાથે જ જીવાત્મા પરમાત્મા બની જાય છે.
પહેલી “રતિવાક્યા ચુલિકામાં સંયમ છેડવાની ઈરછાવાળા સાધુને સંયમમાં સ્થિર થવા ૧૮ સ્થાનકે જેવા કે પાંચમાં દુઃખમય આરામાં ગૃહસ્થાશ્રમ દુર્ગતિના હેતુરૂપ છે, કામગ અસાર અને દુર્ગતિને દેનારા છે,. આ કાળમાં માયાની પ્રબળતા છે, સ્ત્રીપુત્રાદિના મેહના લીધે ઘરે જઈ ધર્મની આરાધના કરવી કઠણ છે, ગૃહસ્થાશ્રમ મહાકલેશવાળો છે, ડગલે પગલે પાપકર્મ બંધાય તેવો છે. ચાર વિ. ના ભયવાળે છે, પરિવાર માટે કરેલા પાપોના ફળ પિતાને એકલાને જ ભેગવવા પડશે, આયુષ્ય ક્ષણભંગુર છે, તપથી કમ ખપાવવાથી જ મેક્ષ છે વિ. વિ.નું ચિંતન કરી ફરી સંયમમાં સ્થિર થવા ફરમાવ્યું છે.
બીજી “વિવિચર્યાચૂલિકામાં સાધુના નવકલ્પ વિહારનું ફરમાન છે, શેષકાળમાં સાધુએ એક સ્થળે માસક૯પ અને સાધ્વીએ બે માસક૫થી વધુ ન રહેવું, ઉપાધિ ડી. રાખવી, કલેશને ત્યાગ કર, કાઉસગ્ગ અને સ્વાધ્યાયમાં લીન રહેવું, ટૂંકમાં વિષયકષાયાદિથી આત્માની રક્ષા કરવી.. જેથી સર્વ દુઃખોથી મુક્ત બની સિદ્ધપદ પામશે. સમગ્ર દશવૈકાલિક સૂત્રને આજ સાર છે. ઉત્તરાધ્યયન સૂત્ર :- બીજુ મૂળસૂત્ર છે. ૩૬ અધ્યયન છે. મેક્ષ પધારતી વખતે ભગવાન મહાવીરસ્વામીએ છઙ્ગ તપ કરી ૧૮ દેશના રાજા સહિતની પરિષદને પાવાપુરીમાં આ સૂત્ર પિતાના શ્રીમુખે સંભળાવ્યું છે. ઉપલબ્ધ મૂળ પાઠ ૨૧૦૦ શ્લેકપ્રમાણ છે. ૧૬૫૬ પદ્યસૂત્ર અને ૮૯ ગદ્યસૂર છે.
