________________
શ્રી દશકાલિક સૂત્ર ]
[ ૩ર૩ કારણકે ભાષાના આ બંને પ્રકાર સાવદ્ય કહેતાં પાપમય છે. પરંતુ અસત્યામૃષા અર્થાત્ વ્યવહાર ભાષા બેલવાનું સાધુને કહ્યું છે વળી ઓહારિણી અર્થાત્ નિશ્ચયાત્મક ભાષા ન બેસવાનું કહ્યું છે. કારણ કે તે પ્રમાણે કદાચિત કાર્ય ન કરી શકાય તે બીજા મહાવ્રતના ભંગને દોષ લાગે. કડવી ભાષા જેમ કે કાંણાને કણે એમ સત્ય હોવા છતાં ન
કે, ગૃહરને આવે, જાઓ બેસે વગેરે ન કહે. પણ દયા પાળો એમ કહે. ટૂંકમાં જે ભાષાથી પાપ લાગવાને સંભવ હોય, સર છતાં બીજાને દુભવે તેવી હોય, પીડાકારી ઘાય તેવી હોય, તેવી ભાષા સાધુએ કદાપિ બલવી નહિ તેમ કહ્યું છે.
આઠમા આચારણિપ્રિ” અધ્યયનમાં :ચારપાલન એ સાધુ માટે પ્રકુટ નિધિ અર્થાત્ ખજાના નાન છે, જેનું ભાવપૂર્વક પાલન કરવાથી સાધક ભવના કરા ટાળી પરમાત્મપદ પામે છે. છકાયના જીવોની રક્ષા ન, સચિત્ત ભૂમિ કે આસન પર બેસવું નહિ, અચેત જિમમાં પણ તેના ધાણાની આજ્ઞા લઈ પ્રમાઈને બેસવું, સત પાણીને પર્શ ન કરવા, અગ્નિ જલાવ કે બુઝાદેવા નહિ, પંપ નાખ નહિ લીલી વનસ્પતિ છેડવી દિવી નહિ, સેવાળ લીલકુગ વિ. પર ઊભા રહેવું નહિ, છી–મકડાદિ રસ જવાને મન, વચન, કાયાથી હણવા કે દુભવવા નહિ, કરા, કુંથવા, ફૂલ વિ. સૂમ જીવોની રક્ષા કરવી, વશ્વાદિ, ભૂમિ, આસનાદિનું યથાર્થ પડિલેહણ કરવું, ભૂમિને પડિલેહીને પછી ઝાડે, પેશાબ આદિ પરઠવા, સાંભળેલું કે “યેલું હોવા છતાં અહિતકારી વચન સત્ય હો છતાં ન બોલવું, ભૂખ–તરસ, ટાઢ-તાપ આદિ પરિષહે
