________________
૩૧૮ ]
[ આગમસાર
વાચાર્ય આ સૂત્રની રચના પેાતાના સ`સારી પુત્ર અને શિષ્ય ખાળમુનિ મનક ઋષિનું દીક્ષા પછી માત્ર છ માસનું આયુષ્ય જાણતાં તેના આત્મશ્રેયાર્થ ચૌદપૂવ માંથી ૧૦ અધ્યયના ઉધ્ધરી વિકાલ (સમી સાંજ) સમયે રચના કરી તેથી આનું નામ દશવૈકાલિક સૂત્ર એમ રાખવામાં આવ્યું.
(આની વિસ્તૃત રચના કથા માટે જુએ લેખકનુ’ સવાસેા ગાથા વિવરણ”).
“દુસ પુષ્ક્રિયા” નામે પહેલા અધ્યયનમાં પહેલી જ ગાથામાં અહિંસા, સંયમ ને તામય ધર્મ જ પરમ હિતકારી ધમ છે, એમ કહી, એ દયામય અહિંસા ધર્મના રૂડા પાલન માટે સાધુએ કેવી રીતે આહારાદિ લેવા તેની વિધિ મધુર (ભમા) ના દૃષ્ટાંતે બતાવી છે. ભમરા જેમ દરેક કુલમાંથી થાડા થાડા રસ તે ફુલને પીડા પહોંચાડયા વિના લે છે, તે જ પ્રમાણે સાધુએ પણ જુદા જુદા ગૃહસ્થાના ઘરેથી તેમને બાધા પહોંચાડયા વગર સૂઝતા નિર્દોષ આહાર-પાણી થેાડા થાડા લેવા જેથી ગૃહસ્થને પછી ખે’ચ ન પડે, અને ગૃહસ્થની દાનવૃત્તિ નાશ ન પામે. આથી જ આવી ભીક્ષાવૃત્તિને ભ્રમરભીક્ષા કહી છે, જે આ પ્રમાણે નિ મત્વભાવે સયમના નિભાવ અર્થે જ ગોચરી ગ્રહણ કરે છે અને પાંચે ક્રિયા અને મનને દમનારા છે, તેને જ સાચા સાધુ કહેવાય, અને તેવા સાધુ તદ્ભવે કે ભવપરપરાએ મેાક્ષ જ પામે તેથી જ મેાક્ષ પમાડનારા તેવા અહિંસા ધર્માંને ઉત્કૃષ્ટ માંગલમય ધર્મ કહ્યો.
બીજા અધ્યયનમાં દીક્ષા લીધા પછી વિષયવાસના અને કામનાઓને જડમૂળથી નિવારી સતી રાજેમતી અને રહનેમીના દૃષ્ટાંતે ઉત્કૃષ્ટ ભાવે ચારિત્રધમ અને બ્રહ્મચર્યનું
