________________
ચોથું ઉપાંગસૂત્ર-પનવણુસૂત્ર] [ રદ૯. (૩) વાસુદેવ, (૪) બળદેવ, (૫) માંડલિક રાજા (૬) કેવળી, (૭) સાધુ, (૮) શ્રાવક અને (૯) સમકિતીની. પદવી કહી છે.
ચકવતીના ૭ એકેદ્રિય અને ૭ પંચેન્દ્રિય રત્નના નામ, તેમના કાર્ય, કયાં જનમે કે ઉપજે તે સ્થળના નામ અને અવગાહનાનું કથન છે. આમ કુલ ૨૩ પદવી બતાવી છે.
કઈ ગતિમાંથી નીકળી જીવ કઈને કેટલી પદવી પામે તેના ૧૫ બોલ કહ્યા છે અને કઈ કઈ પદવીવાળે નરકાદિ કઈ ગતિમાં જાય તેનું ૯ દ્વાર-દ્વારા કથન છે અને તેનું અ૯પબહુર્વે કહ્યું છે.
સિદ્ધદ્વારમાં ગતિ, લીગ, વેદ, ક્ષેત્ર, અવગાહના, આરા. અને કાળની અપેક્ષાએ એક સમયમાં કેટલા સિદ્ધ થાય તે બતાવ્યું છે.
(૨૧) શરીર કે “ અવગાહના સંસ્થાન પદ, શરીર પાંચ ભેદે છે (૧) દારિક (૨) વૈકિય (૩) આહારક (૪) તેજસ અને (૫) કામણ. તેને (૧) નામ, (૨) અર્થ (૩) સંસ્થાન (૪) સ્વામી, (૫) અવગાહના (૬) પુદ્ગલ ચયન (આહાર કેટલી દિશાને લે તે), (૭) સંજન (૮) દ્રવ્યાર્થક (૯) પ્રદેશાર્થક (૧૦) દ્રવ્યાર્થક પ્રદેશાર્થક (૧૧) સૂકમ (૧૨) અવગાહના અલ્પબદુત્વ, (૧૩) પ્રજન, ૧૪ વિષય (શક્તિ) (૧૫) સ્થિતિ અને (૧૬) અંતર એમ ૧૬ દ્વારોથી વિચાર કર્યો છે.
મારણાંતિક સમુદઘાત નારકી અને દેવ કરે તે ક્યાં સુધીની કરે તેનું વર્ણન છે. ઔદારિક શરીરનું પ્રયોજન મેક્ષની સાધના કરવાનું કહ્યું છે.
