________________
૨૫૪ ]
[ આગમસાર પાંચમી પવિધ જીવ પ્રતિપ્રત્તિમાં સંસારી જીવેના છ ભેદ-પાંચ એકેદ્રિય ને છઠ્ઠા ત્રસ કહ્યા છે. નિગેદના જીવોનું કથન છે. દ્રવ્ય આશ્રી નિગોદ અસંખ્યાત કહી છે ને જીવ આશ્રી અનંત કહી છે. તે બધા જીના સૂક્ષમ ને બાદર એમ બે ભેદ કહીને, તે બંને ભેદના (૧) પર્યાપ્ત અને (૨) અપર્યાપ્ત એમ બે ભેદ બતાવ્યા છે. - છઠ્ઠી સપ્તવિધ જીવ પ્રતિપત્તિમાં (૧) નારકી, (૨) તિર્યંચ, (૩) તિર્થ ચિણી, (૪) મનુષ્ય, (૫) મનુષ્યણી, (૬) દેવ ને (૭) દેવી એમ સાત પ્રકારે સંસારી જીવ કહ્યા છે.
સાતમી અષ્ટવિધ જીવ પ્રતિપત્તિમાં નરકાદિ ચારે ગતિના જીવના (૧) પ્રથમ સમયના ને (૨) અપ્રથમ સમયના મળી કુલ ૮ ભેદ કહ્યા છે,
જીવમાં સૌથી નાને ભુલ્લક ભવ ૨૫૬ આવલિકાને કહ્યો છે. - આઠમી નવવિધ જીવ પ્રતિપાત્તમાં સંસારીજીવના ૯ ભેદ કહ્યા તે પાંચ એકેદ્રિય (સ્થાવર), બે, ત્રણ ને ચાર ઇંદ્રિયવાળા ૩ વિગતેંદ્રિય ને પંચેંદ્રિય મળી કુલ -નવ ભેદ છે.
નવમી દશવિધ જીવપ્રતિપત્તિમાં સંસારી જીવોના દશ પ્રકાર તે એકેદ્રિયથી લઈ પંચેન્દ્રિય સુધીના જીના (૧) પ્રથમ સમયના ને (૨) અપ્રથમ સમયના મળી દશ ભેદ કહ્યા છે.
ત્રીજી પ્રતિપત્તિથી નવમી પ્રતિપત્તિ સુધીની દરેક જીવ પ્રતિપત્તિમાં જીની જઘન્યને ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિ, સંસ્થિતિકાળ, અંતરકાળ તથા અલ્પબહુવનું કથન કરેલ છે.
