________________
વિવાહ પ્રજ્ઞપ્તિ ]
[૧૬૩ પ્રકારની સંવેગાદિ ધર્મ આરાધના અને તેના મેક્ષ ફળનું કથન છે, ચોથામાં પ્રાણાતિપાતાદિ ૧૮ પાપક્રિયાનું ને જીવમાત્ર સ્વયં કરેલા કર્મના ફળ ભેગવે છે, પરકૃતના -નહિ તેનું કથન છે, પાંચમામાં ઈશાનંદ્રની સભાનું,
છઠ્ઠાથી બારમા સુધીમાં પાંચે સ્થાવરની ત્રણે લેકમાં ઉત્પત્તિનું, અને ૧૩ થી ૧૭ સુધીમાં નાગકુમાર, સુવર્ણકુમાર, વિદ્યુતકુમાર, વાયુ ને અગ્નિકુમારોના આહાર, ઋદ્ધિ આદિનું કથન છે. ૧૮મા શતકના ૧૦ ઉદ્દેશ છે. પહેલામાં પ્રથમ-અપ્રથમનું–સંસારી જો સ્વભાવથી અપ્રથમ છે અને સિદ્ધના જેવો પ્રથમ છે, ચરમ–અચરમનું, બીજામાં કાર્તિક શેઠને અધિકાર છે. તે શેઠે પિતાના ૧૦૦૮ મુનિમે સાથે ૨૦મા મુનિસુવ્રત તીર્થંકર પાસે દીક્ષા લીધાનું અને શકેન્દ્ર તરીકે સૌધર્મ વિમાનમાં ઉપજયાનું કથન છે. ત્રીજામાં માર્કદીપુત્ર અણગારના પ્રશ્નના જવાબમાં પ્રભુએ કહ્યું કે પૃથ્વી, પાણીને વનસ્પતિકાયના જીવો કાપત કે કૃષ્ણ લેશ્યામાં રહ્યા છતાં ત્યાંથી સીધા મનુષ્ય જન્મ પામી, સમક્તિ પામી, ચારે ઘાતી કર્મોને ક્ષય કરી, કેવળી બની મેક્ષ મેળવી શકે છે, “ચરમ” કર્મનું તે કેવળી ભગવંત આયુષ્યના છેલ્લા સમયમાં જે કર્મ વેદીને નિર્જરે તે ચરમ કહેવાય. કર્મના દ્રવ્ય ને ભાવબંધનું ને પાપકર્મોના ભેદનું ને નારકીના આહારનું કથન છે. ચોથામાં જીવના પરિભેગમાં શું આવે તેના જવાબમાં પ્રભુએ કહ્યું કે પ્રાણાતિપાત યાવત મિથ્યાત્વ શલ્ય વિરમણરૂપી ૧૮ ધર્મસ્થાને, ધર્માસ્તિકાયાદિથી આકાશાસ્તિકાય સુધી ૩ દ્રવ્ય સર્વથા અરૂપી હોવાથી, તથા શૈલેશિ પ્રાપ્ત અણુગાર ને સિદ્ધભગવંત કેઈને -ઉપદેશ આપતા ન હોવાથી ને પુદગલ પરમાણુ અતિ સૂક્ષમ