________________
વિવાહ પ્રજ્ઞપ્તિ ]
[ ૧૩૯ આયુષ્ય, સંજ્ઞા, વિ. વિ. વિષયા પર વિજ્ઞાનની પણ પકડમાં ન આવે તેવા અદ્ભૂત પ્રકાશ પાડયા છે, જે તેમની સરતા પૂરવાર કરવા પૂરતું છે. દા. ત. વનસ્પતિ વિષે ભ. મહાવીરે કહેલું કે વૃક્ષ વિ. વનસ્પતિ મનુષ્ય કરતાંય વિશેષ સ્પષ્ટપણે પેાતાની પાસે આવનાર વ્યક્તિના ઈરાદા જાણી જાય છે અને તેના યેાગ્ય પ્રતિભાવ પણ આપે છે; તે જેમકે કાઈ વ્યક્તિ તેની સાથે સ્નેહપૂર્ણ વ્યવહાર કરવાના ઈરાદાથી બગીચામાં પ્રવેશ કરે તે વનસ્પતિના જીવ હ પામીને ખીલી ઊઠે છે, અને કેાઈ તેને કાપી નાખવાના, અગર ફળફૂલ આદિ તાડવાના. ઇરાદાથી જાય તે તે જીવ મુરઝાઈ જાય છે. કરમાવા લાગે છે. વિજ્ઞાને આ વાત ૨૫૦૦ વર્ષો પછી સાબિત કરી બતાવી, ત્યારે જગતે સ`ગની વાત સ્વીકારી. પ્રભુએ ટુંકમાં એક જ વાત કહી જે અનંતા તીર્થકર અનત કાળથી કહી ગયાં છે, “ જીવમાત્રને જીવવુ ગમે છે. કોઈપણ જીવને મરવુ ગમતું નથી, ” માટે કાઈ પણ જીવને ભલે પછી તે એકેન્દ્રિયના સૂક્ષ્મ જીવા કેમ ન હેાય ? નજરે ન દેખાતા જીવા કેમ ન હેાય ? છતાં કેાઈ જીવની પણ હિંસા કરા નહિ, ઘાત કરે નહિ, મારા નહિ, તેમનું છેદન—ભેદન કરો નિહ, અરે મનથી પણ તેમને દુભવવાના વિચાર સુદ્ધા કરા નહિ. વિ.વિ’ તેમાં તે જીવા કરતાંય વધુ તમારા પેાતાના આત્માનું જ કલ્યાણ છે. ભગવતી સૂત્રના, સ આગમના આ સાર છે. આ પ્રમાણે આ આગમમાં આવા સેંકડા વિષયે કે જેને સામાન્ય કે વિશદ્ બુદ્ધિ પણ જાણી કે સમજી શકતી નથી, તેના ઉપર સર્વ પાસાથી વિસ્તૃત પ્રકાશ પાડયા છે. જે સિદ્ધાંતાનુ પ્રતિપાદન આજનુ વિજ્ઞાન.
