________________
૧૨૦ ]
[ આગમસાર બેલમાં એક પ્રદેશ અવગાહીને રહેલા મુદ્દગલ ઈત્યાદિ એક રૂક્ષ ગુણવાળા પુદગલે અનંત છે તેમ કહ્યું છે.
(૨) બીજા સ્થાનમાં લોકમાં જે પદાર્થો છે તે બધા બે પ્રકારે છે તે જેમ કે (૧) જીવ–અજીવ, જીવના (૧) બસસ્થાવર, (૨) સંસારી તે ચારે ગતિના જીવો-અસંસારી તે સિદ્ધ પરમાત્મા વગેરે, ધર્મનાઆગાર અને અણગાર ધર્મ, (૨) શ્રત અને ચારિત્ર ધર્મ. બંધના–રાગ અને દ્વેષ, વીતરાગના-ઉપશાંત કષાયી અને ક્ષીણકષાયી, કાળના–અવસર્પિણ અને ઉત્સપિણ. ક્રિયાના–જીવકિયા-અજીવકિયા ઈત્યાદિ ઘણું ભેદ કહ્યા છે, દશનના-સમ્યગદર્શન ને મિથ્યાદર્શન, ઈત્યાદિ ૮૦ થી ૧૬૨ સુધી સૂત્ર કહ્યા છે.
(૩) ત્રીજા સ્થાનમાં પહેલા બે સ્થાનોની અપેક્ષાએ સ્થૂળ દષ્ટિએ ચિંતન કરવામાં આવ્યું છે, તે જેમકે વેગ ૩ મનગ, વચનગને કાગ, ૩ ગુપ્તિ–મનગુપ્તિ, વચનગુપ્તિ અને કાયગુપ્તિ, ૩ વેદ–સ્ત્રીવેદ, પુરૂષદ અને નપુંસક વેદ, ૩ પ્રકારે જીવ લાંબા સમયનું અશુભ આયુષ્ય બાંધે – (૧) જીવહિંસાથી, (૨) જુઠું બોલવાથી અને (૩) તથા રૂપના સાધુની નિંદા, અપમાન આદિ કરવાથી, અને ૩ પ્રકારે દીધ શુભ આયુષ્ય બાંધે (૧) હિંસા ન કરવાથી, (૨) જુહુ ન બેસવાથી અને (૩) સાધુની નિંદા આદિ ન કરીને ભાવપૂર્વક વંદન કરવાથી અને આહાર પાણી ઔષદાદિ આપવાથી. ૩ પ્રકારે લેકમાં પ્રકાશ થાયઃ- (૧) તીર્થકરના જન્મ (૨) દીક્ષા અને (૩) કેવળજ્ઞાન પ્રગટતી વખતે. ત્રણ સુગતિ (૧) સિદ્ધ ગતિ, (૨) દેવગતિ અને (૩) મનુષ્યગતિ. ત્રણ દુર્ગતિ (૧) નક્કગતિ, (૨) તિર્યંચગતિ અને
