________________
શ્રી આચારાંગ સૂત્ર ]
[ ૮૯ ઘેરાતી તે તુરત જ બેઠા હોય તે ઊભા થઈ જતાં, ઉભા હોય તો પરિભ્રમણ કરવા લાગતા, એમ કરીને નિદ્રાને દૂર કરતાં, ને આમ પોતાના આત્માને સદા જાગૃત રાખતા.
આ પ્રમાણે છકાય જીવના રક્ષક એવા વીર મહાવીર સ્વામીએ કેઈપણ પ્રકારની ભૌતિક સુખસગવડની ઈચ્છા માત્ર કર્યા વગર કેવળ મેક્ષાભિલાષી બની સર્વ કઠીન આચારોનું પોતે સ્વેચ્છાપણે પાલન કર્યું. અને મોક્ષાભિલાથી સાધકના આચારધામની સ્થાપના કરી; કે જેથી તે માગ અનુસરીને ભવી જીવે પોતાનું આત્મકલ્યાણ સાધી શકે.
ત્રીજા ઉદેશામાં પ્રભુએ લાઢ દેશમાં વિચરી આકરા ઉપસર્ગો સહન કર્યાનું કથન છે, ત્યાં અનાર્ય લોકે વસતા હોવાથી કોઈ કુતરાં કરડાવતાં, કેઈ બટકા ભરતાં, લાઠી, ભાલા વિ. મારતાં, કેઈ ભગાડી દેતાં તેવા સમયે જંગલમાં જ રહેવું પડતું, કેઈ શરીરમાંથી માંસ કાપી જતાં, કેઈ ધકકો મારી પાડી દેતા, કોઈ ધૂળ ઉડાડતાં, કઈ વાળ ખેંચતાં. વગેરે સર્વ ઉપસર્ગો પ્રભુ સમભાવે સહન કરતાં, તેમનું અનુસરણ મુમુક્ષુ જીવોએ કરવું એમ કહું છું. ચોથા ઉદેશામાં વીર પ્રભુની સામાચારીનું ને ઉગ્ર તપશ્ચર્યાનું કથન છે.
પ્રભુ રાગના અભાવમાં પણ સદા ““ઉણાદરી તપ કરતાં. માત્ર અમુક દ્રવ્યો ને અમુક માત્રામાં જ આહાર– પાણી લેતાં. અતિ ઠંડીમાં છાયામાં ખુલ્લા ઉભા રહી ધર્મ અને શુકલધ્યાન ધરતાં. ઉનાળામાં તડકામાં ઉભા રહી આતાપના લેતાં, આસનો કરતાં. ઘી, તેલ, દહીં આદિ વિનય
