________________
શ્રી આચારાંગ સૂત્ર ]
[ ૮૩ અમારો ધર્મતે જે કંઈ પરિષહ (તકલીફ) પડે તે સમભાવે સહન કરવાનો જ છે માટે અમારા નિમિરો કેઈ આરંભ-સમારંભ ન કરશે એમ કહી દે.
ચેથા ઉદેશામાં સાધુના વસ્ત્રપાત્રાદિની મર્યાદા બતાવી મુની ૩ વસ્ત્ર ને ચોથું પાત્ર રાખે તેમ કહ્યું. વળી કદાપિ ધુવે નહિ, રંગે નહિ ને ગ્રામાંતરે જતી વખતે વસ્ત્રોને ધારણ કરે એમ જે કહ્યું છે, તે તે સમયના જિનકલપી મુનીની અપેક્ષાએ કહ્યું છે. ત્યારપછી વર્તમાન સમયમાં કાળ પ્રમાણે ઘણે ફેરફાર થયો છે.
કદાચિત સ્ત્રીને અનુકુળ પરિષહ આવી જાય અને વિષયસુખને ભેગવવાની ઈચ્છા થાય ત્યારે પ્રભુ ફરમાવે છે કે “હે સાધુ! સ્ત્રીને પશ સુદ્ધા તારા માટે વજ્ય છે, એમ જાણીને વિષયસુખને ભેળવવાની ઈચ્છાને નિર્મૂળ કરજે. ત૫ કરજે. તપથી નિમૂળ ન થાય શરીરને વધુ કટ આપવા આતાપના લેજે; તેમ કરવાથી પણ ન શમે, તે છેવટ વિષાદિના પ્રયોગથી શરીરને અંત આણજે, પણ વતભંગ કરીશ નહિ.'
પાંચ મહાવ્રતમાં આવી કડક આજ્ઞા બીજા કેઈપણ વ્રતના ભંગ કરતાં બ્રહ્મચર્યવ્રત રૂપી ચોથા મહાવ્રતના ભંગ માટે જ ફરમાવી છે. તેને પરમાર્થ હેતુ સાધુના સંયમજીવનમાં બ્રહ્મચર્યવ્રતનું અત્યંત મહત્ત્વ રહેલું છે. તે બતાવવાનું છે. કારણકે આ એક જ મહાવ્રતના પાલનથી પાંચ મહાવ્રતનું પરમાર્થ પાલન થાય છે, અને આ એકના