________________
શ્રી આચારાંગ સૂત્ર ]
[ ૮૧ એમ પણ કહ્યું કે સાધકે દેવી, મનુષ્યણ (સ્ત્રી) અને તિયચીણી (માદા પશુ) ને મન-વચન-કાયાએ કરીને ત્યાગ કરવો જોઈએ. સ્ત્રીસંગનો આવે ત્યાગ એ જ મહાપરિજ્ઞા છે. નિર્યુક્તિકારના શબ્દોમાં આ અધ્યયનને વિષય છે મેહજન્ય પરિષહ કે ઉપસર્ગ. આના ઉપર શ્રી શીલાંકાચાર્યે તેમની વૃત્તિમાં લખ્યું છે કે સંયમી શ્રમણે સાધનામાં વિદન કરનારા મેહજન્ય પરિષહે ને ઉપસર્ગોને સમભાવે સહન કરવા જોઈએ. સ્ત્રીને સંસર્ગ પણ મેહજન્ય પરિષહ છે. તેનાથી સાધકે દૂર રહેવું જોઈએ.
આઠમું અધ્યયન–“વિમોક્ષ કે વિમેહ” ૮ ઉદ્દેશા છે. બંને નામને ભાવ સરખો છે“
વિક્ષ” એટલે બધા પ્રકારના સંગથી–આસક્તિથી મુક્ત થવું અને “વિમેહ એટલે મેહથી સર્વથા રહિત થવું. સર્વથા મેહરિહત થાય તે વિમેક્ષ અર્થાત્ મુક્તિ-અસંગદશાજ પામે. એ રીતે આ બંને નામ સમસ્ત ભૌતિક પદાર્થો કે સંસર્ગોના ત્યાગના ભાવમાં લીધા છે. તેથી સમાન ભાવવાળા છે.
સાતમ ઉદ્દેશો વિરછેદ ગયે છે તેથી સંબંધકર્યો નથી.
પહેલા ઉદ્દેશામાં હિંસા-પરિગ્રહાદિ અનાચાર છેડવાનું કહીને સાધુની સામાચારી અર્થાત્ આચાધર્મનું પાલન કહ્યું છે. પોતાનાથી ભિન્ન આચારવાળા ને ધર્મવાળા સાધુઓ સાથે આહારપાણી ન કરે, ધર્મને ઉપકરણનું આદાન પ્રદાન ન કરે, તેમને ભેજનાદિનું નિમંત્રણ ન આપે. તેઓ સામે ચડીને નિમંત્રણ આપે કે કઈ ચીજવસ્તુ કે