________________
૭૦
શ્રેષ્ઠ શજરાતી કવિ' તરીકે બિરદાવવાનું વલણું છે કારણ કે તેની પૂર્વે જૂની ગુજરાતીમાં વયરસેનસૂરિ, શાલિભદ્રસૂરિ, ધર્મ, વિનય ચંદસૂરિ, શાલિભદ્રસૂરિ (૨) જિનપદ્મસૂરિ, વિજયભદ્ર, અસાઈત, શ્રી. ધર, જયશેખરસૂરિ ભીમ (૧) પદ્મનાભ પ્રમુખ ઘણા ગુજરાતી કવિઓ થઈ ગયા છે તે જ પ્રમાણે કવિ નર્મદશંકરને “આદિ ગુજરાતિ ગદ્યકાર” તરીકે નહિ પણ અર્વાચીન ગુજરાત ગદ્યના પિતા તરીકે બિરદાવવામાં વિદ્વાને ચિત્ય જુએ છે કારણ કે તેની પૂર્વે જૂની તેમજ મધ્યકાલીન ગુજરાતીમાં સ ગ્રામસિહ (૧૨૮૦), તરુણપ્રભસૂરિ (૧૩૫૫), કુલમંડનસૂરિ (૧૩૯૪)માણિક્યસુંદરસૂરિ (૧૪૨૨), સેમસુંદરસૂરિ (૧૪૨૫), મુનિસુંદરસૂરિ, દયાસિંહ (૧૪૪૧), સેમસુંદરસૂરિશિષ્ય, મેરુસુંદર (૧૪૬૨), હરિકલશ (૧૪૮૭ આસપાસ), પાર્ધચંદ્રસૂરિ (૧૫૩થી ૧૫૪૫), સિદ્ધિચંદ્ર (૧૫૪૯ આસપાસ), સમચંદ્ર ૧૫૪૯ આસપાસ), ગુણધીરગણિ ૧૫૪૯ આસપાસ), શિવનિધાન (૧૫૯૬ થી ૧૬ ૩૬), મેઘરાજ (૧૬૧૪), ઉપાધ્યાય પદ્મસુંદરગણ, ટબાકાર ધર્મસિંહ, કવિ જયસોમ, ઉપાધ્યાય યશોવિજય, વૃદ્ધિવિજય, જ્ઞાનવિમળમૂરિ, દેવચંદ્ર, રામવિજય, જીવવિજય અને મેહન (માહ) આદિ અનેક જૈન તેમ જ કેટલાક પારસી, સ્વામીનારાયણ અને દયારામ આદિ જૈનેતર ગદ્યકારો પણ થઈ ગયા છે. તે જ પ્રમાણે મીરાંબાઈ પણ હવે આપણી પ્રથમ કવયિત્રી નહિ પણ પ્રથમ શ્રેષ્ઠ ગુજરાતી કવયિત્રી હેવા સંભવ. છે કારણ કે હેમશ્રી (જૈન) નામની પ્રથમ ગુજરાતી કવયિત્રી કદાચ તેમની પહેલાં થઈ ગઈ હોવા સંભવ છે.
આ બધું સૂચવે છે કે ગુજરાતી ભાષા-સાહિત્યનો આરંભ જનધારાથી થયો છે અને આથી તેને શતકવાર પદ્ધતિસર અભ્યાસ ગુજરાતીના પ્રત્યેક અભ્યાસી માટે આવશ્યક બને છે. ગુજરાતી ભાષા-સાહિત્યની શરૂઆત તથા તેના ઉત્તરોત્તર ક્રમિક વિકાસનો અભ્યાસ કરતાં ગુજરાતી સાહિત્યની જૈનધારાએ તેમાં કેવો અગત્યનો ભાગ ભજવ્યો છે તેને ખ્યાલ આપોઆપ મળી રહે છે. આજ