________________
અને ખેડીદાસ તથા લાલચંદ આંખમાંથી રોધાર આંસુ સારવા લાગ્યા. કુટુંબીજનોએ આશ્વાસન આપીને એ આંસુ લૂછયા અને મેતીબહેનને છાતી કઠણ કરીને કામ લેવાની સલાહ આપી. મોતીબહેન સમજુ હતા અને હવે ગમે તે કલ્પાંત કરવા છતાં પતિનું મુખદર્શન કરી થવાનું નથી એ જાણતા હતા, એટલે તેમણે મનને વાળ્યું અને તેને ધર્મના રસ્તે વિશેષ ચડાવ્યું.
તે વખતે બાલશાસનમાં નિશાળ ખૂલી ન હતી, એટલે લાલચંદ કક્કો, બારાખડી, આંક વગેરે પિતાના પિતાની પાસેથી શીખ્યા હતા. પછી ગામમાં દેલતરામ નામના એક ઉત્સાહી ગૃહસ્થ આવ્યા અને તેમણે છોકરાઓ ભણાવવાનું કામ શરૂ કર્યું. લાલચંદે તેમની પાસે માત્ર આઠ મહિનામાં ત્રણ ગુજરાતી જેટલે અભ્યાસ કરી લીધો. આ વખતે તેમની ઉંમર અગિયાર વર્ષની હતી. વિનય અને બુદ્ધિચાતુર્યથી શિક્ષકને આનંદ ઉપજાવી રહેલા લાલચંદ વિદ્યાભ્યાસમાં આગળ વધી રહ્યા હતા, તે વખતે તેમને એક સ્વપ્ન આવ્યું કે તીર્થકર ભગવંત સમવસરણમાં બિરાજી રહ્યા છે અને અમૃતથી પણ મીઠી વાણુ વડે ભવ્યજનોને ઉપદેશ આપી રહ્યા છે. હું તેમની સાનિધ્યમાં બેઠો છું અને તેમનું વંદન-પૂજન-સ્તવન કરી રહ્યો છું. આ સ્વપ્ન વિશિષ્ટ સંકેતરૂપ હતું, એમ ભાવી ઘટનાએ પૂરવાર કરી આપ્યું છે.
ઈ. સ. ૧૮૯૪માં શ્રીમદ્ આત્મારામજી મહારાજના ભાવી પટ્ટા. લંકાર નિ ચૂડામણિ શ્રીમદ્ કમલવિજયજી મહારાજે ભોયણીજી તીર્થની યાત્રા કર્યા બાદ બાલશાસન ગામને પાવન કર્યું. સંઘે તેમનો ભારે સત્કાર કર્યો અને થોડા દિવસ સ્થિરતા કરવાની વિનંતિ કરી. એ વિનંતિને સ્વીકાર કરીને તેઓ અહીં સ્થિર થયા અને પ્રતિદિન વૈરાગ્યરસભીની વાણીને પ્રવાહ વહેવડાવવા લાગ્યા. ગામ લોકો શ્રદ્ધા અને ભક્તિપૂર્વક તેનું પાન કરવા લાગ્યા, તેમાં લાલચંદ