________________ હિંમતવાન જ્યદેવ. પ્રેમી હતે. શયનગૃહમાં પ્રવેશતાં પ્રેમી હૃદયના વસ્તુપાળ તેની બને પત્નીઓને ઉદ્દેશીને પૂછયું. “શે વિનોદ ચાલી રહ્યો છે?” લલિતા અને સંખેલતા અને તેમના જીવનસાથીને આવેલા જોઈને ઉભી થઈ ગઈ. લલિતાએ હસીને કહ્યું. “આજે બીજે છે વિનોદ ચાલતો હોય ? આપે લડાઈમાં જે અપૂર્વ વિજય મેળવ્યો છે, તેના ઉત્સવને ઊજવવા સંબંધીનેજ વિદ ચાલે છે.” વાહ વાહ!” વસ્તુપાળે હસીને કહ્યું. “વિનેદ તે સારે ચાલે છે!” કેમ સારે ન હેય?” લલિતાએ સૌ લતા તરફ જોઈને કહ્યું. “અને આ સૌ લતા ઊત્સવના વિનોદમાં એટલી બધી ગાંડી બની ગઈ છે કે જેની કાંઈ સમાજ નથી. તે કહે છે કે હવેની લડાઈમાં તેને પણ ભાગ લે છે કે જેથી કરી વિજયના અંતે ઊજવાતા ઉત્સવનું રહસ્ય અને તેને ખરે આનંદ તેનાથી અનુભવી શકાય.” સૌખેલતાએ લલિતા તરફ તીવ્ર કટાક્ષ કર્યો. વસ્તુપાળે તે જે અને કહ્યું. “સૌખેલતાની એ ઈચ્છા સ્તુતિપાત્ર છે; ઊત્સવનું રહસ્ય અને તેનો આનંદ મેળવવો હોય, તો યુદ્ધમાં ભાગ લેવો જોઈએ. પણ તમે સ્ત્રીઓ ગૃહરાજ્યમાં પ્રધાન અને સંસાયુદ્ધમાં સેનાપતિનાં પદને નિરંતર શોભાવે છે અને અનેક અટપટાં કાર્યોને પાર ઊતારી વિજયને વરે છે, તેમ છતાં તમારે પ્રાણુઓના સહારજનક યુદ્ધમાં ભાગ લેવાની જરૂર છે ?" સૌખેલતાને ચંચળ સ્વભાવ વસ્તુપાળના પ્રશ્નથી કબજે રહી શક્ય નહિ, તેણે તરત જ કહ્યું. “પ્રાણીઓના સંહારજનક યુદ્ધમાં સ્ત્રીએ ભાગ લેવાથી જરૂર છે કે નહિ, એ પ્રશ્નને બાજુ ઊપર રાખી હું આપને પૂછું છું કે આવાં યુદ્ધમાં પિતાના પ્રાણનાથનાં જીવનરક્ષણ માટે વીરપત્નીએ શું ભાગ લેવો ન જોઈએ ? પોતાના જીવનસાથીની બાજુમાં તેણે ઊભા રહેવું ન જોઈએ ?" વસ્તુપાળ સૌ લતાના પ્રશ્નથી હર્યો. તેણે અતિ પ્રેમથી સૌખેલતાના કોળ કરને પિતાના હાથમાં લીધું અને કહ્યું. " હવેનાં યુદ્ધમાં સેનાનાયકનું પદ તનેજ આપશું.” સૌખલતા શરમાઈ ગઈ. તેને બેલવામાં કરેલાં સાહસથી લજજા ઊસન્ન થઈ અને તેથી તેણે વસ્તુપાળના હાથમાંથી પિતાને હાથ પાછો ખેંચી લીધું અને તે લલિતાની પાછળ જઈને ઊભી રહી.