________________ 58 વીરશિરોમણી વસ્તુપાળ. તેજપ્રભાએ કમળા તરફ જોઈને સ્મિત હાસ્ય કર્યું. અને તે જોઈને કમળા શરમાઈ ગઈ, તેણે અવનત મુખે એકવાર જયદેવ તરફ જોઈ લીધું. થોડી વાર પછી જયદેવે કહ્યું. “મને સંગીતને એટલે બધે શેખ છે કે કોઈ ગાનાર હોય, તે હું દેહનું પણ ભાન ભૂલીને સાંભવ્યાજ કરું અને તેથી કમળા હજી પણ ગાય અને હું સાંભળું એવી મારી આંતરિક ઇચ્છા છે; પરંતુ આજને આજજ તમને વધારે તરદી આપવાની મારી ઇચ્છા નથી. તમને જે મારાં આગમનથી કશી હરકત પડતી ન હોય, તો હું હંમેશા અહીં આ વખતે આવીને કમ-ળાની ગાયનકળાનો લાભ લીધા કરીશ.” - તેજપ્રભાએ તરતજ કહ્યું. “આપના જેવા સજ્જન પુરૂષ અમારાં આંગણે આવે, એ તે અમારૂં સદ્ભાગ્ય કહેવાય. આપનાં આગમનથી અમને કશી પણ હરકત પડવાની નથી; આપ ખુશીથી પધારજે.” એ માટે હું તમારે આભાર માનું છું.” જયદેવ એમ કહીને આસન ઉપરથી ઉઠે અને પિતાના હાથની આંગળીમાંથી બહુમૂલ્ય વીંટી કહાડીને કહ્યું. “આપણું પરસ્પરની આજની ઓળખાણની યાદગીરીમાં હું આ નિર્જીવ ભેટ કમળાને આપવા ઈચ્છા રાખું છું. જે સ્ત્રીકારી મને વધારે આભારી કરશે. એવી આશા છે.” તેજપ્રભાએ કમળાને કહ્યું. “કમળા! જયદેવજી ઓળખાણનાં અરચિન્હ તરીકે એ ભેટ તને આપતા હોવાથી તે લેવામાં કશી પણ હરક્ત નથી, માટે ખુશીથી તું તેને સ્વીકાર કર. કમળાએ કિંચિત ક્રોધભરી નજર તેના તરફ કરી અને પછી અવનત મુખે પિતાનો કમળદંડ સમાન હાથ લાંબો કર્યો, જયદેવે એ નવજુવાન યુવતી તરફ તૃષાતુર નયનાએ જોતાં જોતાં તેના હાથમાં વીંટી મૂકી પછી ઈચ્છા નહિ છતાં પણ તે ધીમે ધીમે ત્યાંથી ચાલ્યા ગયે. પ્રકરણ 8 મું. દુષ્ટનું દમન ખંભાતમાં મહામાત્ય વસ્તુપાળની સ્વારી આવ્યાને કેટલાક દિવસે વ્યતિત થઈ ગયા હતા. ખંભાત વસ્તુપાળના સીધા અધિકા