________________ મહમુગ્ધ. આ વખતે રાત્રિને અંધકાર ધીમે ધીમે ફેલાતે જ હતું. પણ ત્યાં રોકે બે દીપ પ્રગટાવ્યા હતા અને તેથી તેના પ્રકાશમાં પુજારીની શાંત, ગંભીર અને નીડર મુખમુદ્રા જોઈને જયદેવને હવે ખરેખર ક્રોધ ઉત્પન્ન થયો. તેણે જરા આવેશથી કહ્યું. “પૂજારી ! તારી બેદરકારી અને વાચાલતાને હું હવે વધારેવાર ચાલવા દઇશ નહિ. હું કેણું તે તું જાણે છે?” પૂરી નિશ્ચળ રહ્યો. તેણે પુર્વવત્ શંતિથી જવાબ આપે. “છે, હા. આપ આ નગરના માનનીય અધિકારી છે.” તે પછી હું તને આજ્ઞા કરું છું કે તારે એ સ્ત્રીએ કહ્યું છે, તેમનાં નામ શાં છે અને તેઓ કયાં રહે છે, એ બધી હકીક્ત સાચેસાચી વિના વિલંબે કહી. દેવી અજાણ્યા માણસ-ચાહે તો તે સ્ત્રી હોય કે પુરૂષ હેય તેની ઓળખાણ મેળવી લેવી, એ અમારું કામ છે, એ શું તું જાણતો નથી ?" હું એ જાણું છું; પરંતુ એ કામ તો આ નગરના મુખ્ય અધિકારી શ્રીમાન સલક્ષ મહેતાનું છે. આપનું નથી. " પૂજારીએ ગંભીરતાથી જવાબ આપતાં કહ્યું. પૂજારીના ઉત્તરથી જયદેવને પીત્તે ઉકળી આવ્યું. તેણે ક્રોધભર્યા સ્વરે કહ્યું “તારે કશી પંચાત કરવાની નથી, પરંતુ હું જે પુછું તેને સીધે ઉત્તર આપવાનું છે, સમજે !" આ વખતે દર્શને આવેલા ઘણું માણસે ચાલ્યાં ગયાં હતાં. માત્ર પાછળ ડાં રહેલાં તે અત્યારે મંદિરની બહાર નીકળતાં હતાં. તેમાં પેલી બે સ્ત્રીઓ પણ હતી. પૂજારી અને જયદેવને વિવાદ સાંભળીને તે બને તે સ્થળે ઉભી રહી. જયદેવને વધારે ક્રોધે ભરાયલે જોઈ પૂજારીએ તે બન્ને સ્ત્રીઓને બતાવી કહ્યું “આપ મારા ઉપર ગુસ્સે થાઓ છે; પરંતુ જેની ઓળખાણુની આપને અગત્ય છે. તે બન્ને સ્ત્રીઓ આ ઊભી, તેને જ પૂછી જુઓ કે તમે કેણુ છે ?" દીપકના પ્રકાશમાં જયદેવે તે બન્ને સ્ત્રીઓને ધ્યાનપૂર્વક જોઈ; બન્નેમાંથી કેટી સ્ત્રી કે જે લગભગ પ્રૌઢાવસ્થાનાં દ્વારે પહોંચી ગઈ હતી, તે શ્યામ હતી. તેણે વચ્ચે પણ સાદાં અને સફેદજ પહેરેલાં હતાં અને આંખ તથા મુખના ભાવને એવી રીતે ફેરવી નાંખ્યા હતા કે માત્ર