________________ વિશિરોમણી વસ્તુપાળ. પ્રકરણ 5 મું. --00 અનુપમાં, બહેન તમને આ ઉદાસીનતા શોભે નહિં હૈ!” તેજપાળની સ્ત્રી અનુપમાએ પવાને ઉદાસ જોઈને કહ્યું. - “તમારું કથન ઠીક છે, ભાભી!” પદ્માએ નિસ્તેજ મુખને સતેજ કરીને કહ્યું. ગરમીના દિવસ વ્યતિત થઈ ગયા હતા. વર્ષાનું આગમન થયેલું. હેવાથી તાપનું જોર નરમ પડયું હતું. સ્વચ્છ અને નિરભ્ર આકાશ કાળાં વાદળાંઓથી સદેવ ઘેરાયેલું રહેતું હતું. કોઈવાર વિજળીના ચમકારા, કેઇવાર વાદળાંને ગગડાટ અને કઈવાર ઝરમર ઝરમર તે કોઈવાર મુશળધાર મેહ વર્ષનો હતો. મયુરનો ટહુકાર અને ચાતકને પિયુ પિયુને અવાજ દિલને ઉત્તેજક કરતા હતા. જયદેવની પરિત્યક્તા સ્ત્રી પદ્મા મહાલયની બારીએ ઉભી હતી અને પ્રકૃત્તિનું સુંદર દશ્ય જોઈને સંતાપ કરતી હતી. બરાબર આ વખતે તેની ભાભી અનુપમાએ આવીને ઊપર પ્રમાણે કર્યું, ત્યારે તેણે ટુંકામાંજ જવાબ આપે. " તમારું કથન ઠીક છે, ભાભી !" પવા કેટલાક સમય થયા પિતાના ભાઈના આવાસે આવીને રહી હતી. ભાઈના આવાસે તેને બધા પ્રકારનું સુખ હતું અને અનુપમા તેને લૈંગી બહેન પ્રમાણે રાખતી હતી; તોપણ તેનાં દિલને આરામ નહોતો. કારણ માનસિક દુ:ખ આગળ શારીરિક સુખ નિરૂપયેગી હતું. પદ્મા. ગોરી હતી; અનુપમા શ્યામ હતી. પરંતુ તેનું ગૌર બદન વિરહની વ્યથાથી શ્યામ બની ગયું હતું. તેનાં ઉજવલ મુખ ઉપર ગ્લાનિ છવાઈ ગઈ હતી, તેની આંખે નિસ્તેજ બની હતી અને તેને આનંદ ઉડી ગયા હતાં. “માળી વિનાની ખાલી, જોબન તણી ફૂલવાડી” એ વાક્ય પવાને આબાદ લાગુ પડતું હતું. પડ્યા અને અનુપમનાં વયમાં જેમ તફાવત હતું, તેમ તેમનાં સ્વરૂપ અને અનુભવમાં પણ હતું. પદ્મા જોબનવતી અને આશાભરી બાળા હતી, જયારે અનુપમા પ્રૌઢ અને અનુભવી તરૂણી હતી. તે જરા શ્યામ હતી એટલું જ. બાકી તેની આકૃતિ મનહર હતી, તેનું અંગ નિદૉષ હતું, તેના અવયવોની શ્રેણી સંપૂર્ણ હતી, તેનું લાવણ્ય નિષ્કલંક હતું, તેનાં લક્ષણે શ્રેષ્ટ હતાં, તેનું લલાટ તેજસ્વી હતું અને તેની આંખો