________________ શ્રી વિજયનસેનસૂરિ. - * 11. નગરશેઠનું ઉપયુક્ત સરલ કથન સાંભળીને વસ્તુપાળ જરા હસ્યો. તેણે નગરશેઠને હિંમત આપતાં કહ્યું. “શેઠજી ! તમારે ચિંતા કરવાનું કાંઈ કારણ નથી. હું બનતા ઉપાયે તેને ઠેકાણે લાવવાને ચૂકીશ નહિ.” નગરશેઠનાં કરચલીયુક્ત મુખ ઉપર આભારદર્શક ચિન્હ તરી આવ્યાં. તેમણે કૃતજ્ઞતાયુકત દ્રષ્ટિએ મંત્રીશ્વરના સામે જોયું અને તે પછી તેઓ ઉભય આગળ ચાલ્યા. તેઓ થોડે દૂર ગયા પછી પૌષધશાળાની મધ્યમાં આવેલા વિશાળ ખંડમાં આવી પહોંચ્યા. આ ખંડ, તેની વિશાળતા, સ્વચ્છતા અને સુંદરતાથી ભવ્ય લાગતા હતા અને મહાત્માઓના નિવાસથી ગૌરવયુક્ત જણાતો હતો. તેમાં એક બાજુએ કામળના આસન ઉપર એક મહાત્મા બેઠેલા હતા. તેમની આસપાસ શિષ્યનો પરિવાર અને તેમનાં દર્શનાર્થે આવેલ માનવસમૂહ બેઠેલો જોવામાં આવતું હતું. આ મહાત્મા શરીરથી પ્રોત હતા એટલું જ નહિ પણ જ્ઞાન અને ધર્મથી પણ પ્રૌઢ દિવા વૃદ્ધ હતા. તેમનું ભવ્ય અને ઉજવલ પાલ, વિશાળ મસ્તક, શાંત ચક્ષુઓ. અને પ્રસન્ન મુખમુદાને જેવાથી પ્રત્યેક માણસના હૃદયમાં તેમના માટે પૂજ્યભાવ ઉત્પન્ન થાય તેમ હતું. આ મહાત્માનું શુભ અને પવિત્ર નામ વિજયસેનસૂરિ હતું. તે નાગેન્દ્ર ગ૭ના વર્તમાન આચાર્ય હતા અને મંત્રીશ્વર વસ્તુપાળના પરંપરાગત ધર્મગુરૂ હતા. મંત્રીશ્વર અને નગરશેઠે તેમને વિધિપૂર્વક વંદન કર્યું અને તેઓ અને તેમની પાસે જઈને બેઠા. આચાર્યે તેમના સામે પ્રસન્નતાથી જોઈને કહ્યું. “મંત્રીશ્વર તમે તથા નગરશેઠ અત્યારે આવ્યા એ ઠીક થયું છે. આ સામે બેઠેલા આત્મબંધુઓના આગ્રહથી અત્યારે અહિંસાનો વિષય ચાલે છે અને તેમાંથી તમને ઘણું જાણવાનું મળશે. અહિંસા એ જૈનધર્મનો મુખ્ય સિદ્ધાંત છે, એ પુનઃ પુનઃ કહેવાની અગત્ય નથી. મહાશય. શાસ્ત્રકારોએ એ વિષયમાં આપણને વારંવાર ઉપદેશ કરેલ હોવાથી તેમનાથી વિશેષ તો મારાથી કહી શકાશે નહિ; પરંતુ આ વિષયજ એ છે કે તે વિષે જેટલું લખાય અને જેટલું બોલાય, તેટલું અવશ્ય થોડું છે. અહિંસા એ માનવજીવનની ઉન્નતિનું પ્રથમ પગથીયું છે. જેના હૃદયમાં અહિંસા વસી નથી, તે મનુષ્યનામને પણ યોગ્ય નથી. અહિંસાનો વિષય જેટલો ગંભીર છે, તેટલે સરલ પણ છે; કારણ કે તે માનવજીવનનું આવશ્યક સૂત્ર છે. અહિંસા એટલે દયા; અહિંસા એટલે પ્રેમ,