________________ ત્રિભુવનપાળના આવાસમાં. 127 તપસ્વી, સંયમી અને વીર પુરુષો પણ રમણીના મોહમાં પડીને પાયમાલ બની ગયા છે; તે પછી સરલ હૃદયના અને કાચી ઉમ્મરના વીરમને શે દોષ દેવો ? તેણે ઉો વિચાર કરીને ઉત્તર આપે. “મને પણ એ બધી ખટપટ વસ્તુપાળની હોવાનું લાગે છે.” ત્રિભુવનપાળે જરા ટટ્ટાર બનીને કહ્યું. “હું જાણું છું કે હાલની રાજકીય ખટપટનું મૂળ વસ્તુપાળજ છે. મહારાજા ભીમદેવ, મહામંત્રી શ્રીધર, રાજચિંતાકારી લવણુપ્રસાદ અને તમારા પિતા વીરવળ વગેરેને પિતાની વાકપટુતાથી વશ કરી લઈને તેણે આખા ગુજરાતમાં અને દેશાવરમાં પોતાની કીર્તિ ફેલાવી દીધી છે અને મને ભય રહે છે કે જે તેનું શાસન આ પ્રમાણે ચાલશે તો તે બધાને મહાત કરીને પાટણની રાજ્યગાદીને પણ પચાવી પાડવાનું ચુકશે નહિ.” વિમલ, મુંજાલ અને ઉદયન જેવા મહાન મુત્સદ્દીઓને ટક્કર મારે એવા એ ભાઈઓ-વસ્તુપાળ અને તેજપાળ છે અને જે આપણે આમને આમ બેસી રહેશું તો આપણને સુતા મૂકીને તેઓ ગુજરાતના ધણી બની જશે, એ નિ:સંદેહ છે.” જયંતસિંહે મહાસામંતનાં કથનને અનુમોદન આપ્યું. ત્રિભુવનપાળ અને જયંતસિંહની વાત સાંભળીને સાહસી વીરમનો જુસ્સો ઉછળી આવ્યું હતે. તેની આંખોમાંથી અંગારા વર્ષના હતા. તેણે જેથી કહ્યું. “શું પૃથ્વી નક્ષત્રિય બની ગઈ છે કે અહિંસા ધર્મના પાળક અને મહેતાગીરી કરનાર શ્રાવકે ગુજરાતના ધણી બની જશે ?" બને રાજકારસ્થાનીઓએ વિચાર્યું કે વીરમના જુસ્સાને ઉત્તજીત કરવામાં પોતાનો લાભ સમાયેલ છે. જયંતસિંહે એથી બળતામાં ઘી હોમ્યું. " રાજકુમાર ! તમારા પિતા જેવા વીર પુરૂષ પણ એ ભાઈઓ આગળ લાચાર બની ગયા છે અને તેઓ જેમ નચાવે તેમ નાચે છે, એ તમે જાણતાં છતાં એ પ્રશ્ન શા માટે પૂછો છો ? જે પૃથ્વી નક્ષત્રિય બની ગઈ ન હોય, તો પાટણની રાજ્યસત્તા અને મહારાજા ભીમદેવ હયાત છતાં ધોળકામાં નવું રાજ્યતંત્ર સ્થપાય ખરૂં અને તેઓ મહામાત્ય અને સેનાપતિ બનીને ગુજરાતને કબજે કરી શકે ખરા કે ?" જયંતસિંહનું કથન કેવળ સત્ય છે, વીરમકુમાર !" ત્રિભુવનપાળે ઠંડા પેટે કહ્યું..