________________ વિરશિરોમણી વસ્તુપાલ. - “હા, હા. પદ્મા ચતુરા છે, ચાલાક છે અને વધારે કહું તો ગંભીર પણ છે; તે કઈ વાતને ત્વરાથી કદિ પણ સ્વીકાર કરતી નથી, એ આપણા અનુભવની વાત છે. આપણે તે સર્વ ભોળીએ છીએ અને જે પૂછે, તેને જે હેય, તેવો સત્વર ઉત્તર આપી દઈએ છીએ; પરંતુ પડ્યાનાં ઉદાહરણથી આપણે પણ ચતુરા અને ચાલાક થવાની અગત્ય છે. ઠીક, પણ આપણે આવ્યાને ઘણા સમય થઈ ગયો છે, માટે હવે જઈએ, તે ઠીક.” એમ કહીને કુમુદ ઉભી થઈ અને તે સાથે બીજી બન્ને કુમારીકાઓ પણ ઉઠી ગઈ. કુમુદે જતાં જતાં કહ્યું. “અને સખી પદ્મા! તું તારા મનગમતા વરની સાથે સુરતમાં પરણીને સુખી થા, એ અમારી પરમ ઇચ્છા છે.” કમુદનાં એ કથનથી પદ્યાનું ચંદ્રવદન મધુરાં સ્મિતથી ઝળકી ઉઠયું અને તે જોઈને તેની ત્રણે સખીઓ હાસ્ય કરતી કરતી સ્વસ્થાનકે ચાલી ગઈ. પ્રકરણ 12 મું. પદ્માની પ્રતિજ્ઞા. મંત્રીશ્વર વસ્તુપાલને ત્રણ ભાઇઓ અને સાત બહેને હતી, એ આગળ લખાઈ ગયું છે. ચાર બંધુઓ અને સાત બહેનોમાં પદ્મા સર્વથી નાની હતી. તેનું વય લગભગ પંદરથી સોળ વર્ષનું હતું અને તે અવિવાહિત હોવાથી ધવલકકપુરના નગરશેઠના પુત્ર જ્યદેવની સાથે તેને સગપણુ–સંબંધ કરવાનો વિચાર વસ્તુપાલે કર્યો હતો. તેણે પોતાને વિચાર નગરશેઠને કહી દર્શાવ્યો હોવાથી નગરશેઠ દ્વારા એ સંબંધી વાત બહાર આવી હતી અને તે કારણથી જ પડ્યા અને તેની સખીઓ વચ્ચે ગત પ્રકરણમાં વર્ણવેલી ચર્ચા થઈ હતી. જ્યદેવ અને પવાને સગપણ સંબંધ હજી જાહેર થયે નહે; પરંતુ તેમનાં વડિલે એ સગપણ સંબંધથી તેઓ ખુશી છે કે નહિ, એ જાણી લેવાનો પ્રયાસ કરતાં હતાં. આ કારણથી વસ્તુપાલે જયદેવને પિતાના આવાસે ભેજનનું નિમંત્રણ ‘કર્યું હતું અને ગૃહના સ્ત્રી વર્ગે પડ્યા અને જયદેવનાં એકાંત મીલનને યોગ રચી આપ્યા હતા... ભોજન લીધા પછી વસ્તુપાલ અને તેજપાલ રાજ્યકાય માટે બ