Page Text
________________ વિરશિરોમણી વસ્તુપાલકાલના વણિક ભાઈઓ જેવો નિર્માલ્ય અને નાહિંમત નહોતે; પરંતુ શુદ્ધ ક્ષત્રિયને પણ લજાવે તે શુરવીર, પરાક્રમી અને પ્રતાપી હતો. વસ્તુપાળના દાદા દાદે ચંડપ ગુર્જર રાજાનો મંત્રી અને મહા દાનેશ્વરી હતા. તેનો પુત્ર ચંડપ્રસાદ જે સિદ્ધરાજનો કાષાધિકારી હતે, તેણે સત્કર્મો કરી કીર્તિ સંપાદન કરી હતી. તેનો પુત્ર સેમ પણ ગુણવાન હાઈ સિદ્ધરાજને કારભારી હતા. એમને સીતા નામક સ્ત્રી હતી અને તેનાથી તેને આશારાજ કિવા અશ્વરાજ નામક પુત્ર થયા હતો. આ અશ્વરાજ પણ ભોળા ભીમદેવને કારભારી હતા. આશારાજ કિંવા અર્ધરાજને અસાધારણ સૌભાગ્ય અને શીલને ધારણ કરનારી કુમારદેવી* નામે સ્ત્રી હતી. કુમારદેવીથી અશ્વરાજને લુણિગ, માલદેવ, વસ્તુપાળ અને તેજપાળ નામે ચાર પુત્ર અને જાહુ, માઉં, સાઉ, ધનદેવી, સેહગા, વયજુ અને પદમદેવી એમ સાત પુત્રીઓ થયાં હતાં. કુમારદેવી આભુશાહની પુત્રી હતી અને તેને પિતા પણ ઉંચા દરજજાને રાજ્યસેવક અને ઉચ્ચ કુળને હતા. લુણિગ અને માલદેવ સંબંધમાં વિશેષ હકીકત જાણવામાં આવતી નથી. માત્ર તેઓ ધર્મિષ્ટ, ચતુર અને યશસ્વી હતા, એટલું ઇતિહાસ ઉપરથી જણાય છે. વસ્તુપાળને લલિતાદેવી અને સે લતા નામની બે સ્ત્રીઓ હતી અને તેજપાળને અનુપમા નામે એક સ્ત્રી હતી. લલિતા, સૈાખલતા અને અનુપમા ત્રણે રૂપમાં રંભા સમાન અને શીલમાં સીતા સમાન હતી અને તેમના સુખકર સહવાસમાં રહીને બન્ને ભાઈઓ સત્કર્મો કરતાં કાળ નિર્ગમન કરતા હતા. - મધ્યાન્હને સમય હતો અને વર્ષારૂનું જે કે આગમન થઈ ગયું હતું; તે પણ જલવૃષ્ટિના અભાવથો સખ્ત ગરમી | * કેટલાક ઇતિહાસકારે કુમારદેવી બાળવિધવા હતી અને તેની સાથે અશ્વરાજે પુનર્લગ્ન કર્યું હતું; એમ કહે છે. જગડૂ ચરિત્ર ભાષાંતરની પૂરવણીમાં લેખકે, વસ્તુપાળનું ચરિત્ર લખનાર સામેશ્વર કવિએ એ વાતના આંખ આડા કાન કર્યા છે, પણ જેન ગ્રંથકારે પક્ષપાત કર્યો વગર ધરાર જણાવે છે કે તેમની મા કુમારદેવી બાળવિધવા હતી, એમ લખીને પ્રાચીન સમયમાં કેમ જાણે વિધવા-વિવાહ પ્રચલિત ન હોય ? એ ભાવ દર્શાવવાનો પ્રયાસ કરે છે, પરંતુ એ સંબંધના બીજા ઈતિહાસનાં પુસ્તક વાંચતાં કુમારદેવી બાળવિધવા હતી કિંવા તે સમયે
| SR No. | 006161 |
| Book Title | Veer Shiromani Vastupal Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | |
| Publisher | |
| Publication Year | |
| Total Pages | 196 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 14 MB |