Veer Shiromani Vastupal Part 01

SR No.: 006161
Original Sutra Author: N/A
Total Pages: 196
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 14 MB

Page 49

ઇતિહાસ દર્શન. 39 રક્ષક હતા, તો પણ એ ક્ષત્રિયોચિત ઉદાર પણ ઉતાવળી બુદ્ધિયુક્ત વ્યક્તિઓની સાથે દક્ષતા અને કાર્ય કુશળતાના ગુણયુક્ત બીજી વ્યક્તિની પરમાવશ્યકતા હતી અને જે એવી કોઈ મહાન સત્વ ગુણવાળી વ્યક્તિનો વેગ મળી આવે નોજ પાટણનાં રાજ્યને પુનરૂદ્ધાર થઈ શકે તેમ હતું. ભળે ભીમદેવ આ વસ્તુસ્થિતિને સમજતો હતો, પરંતુ તે તે રાજ્યને બધો ભાર મહામંડલેશ્વર લવણુપ્રસાદ ઉપર નાંખીને લગભગ એકાંત જીવન ગુજારતા હતા અને તેથી ગુજરાતનાં રાજ્યને વધારે અવદશામાં લાવી મૂકવાની કે તેને પુનરૂદ્ધાર કરવાની બધી જવાબદારી લવણુપ્રસાદ ઉપજ રહેલી હતી. ભોળા ભીમદેવે જે કે લવણપ્રસાદના પુત્ર વીરધવલને પાટણની રાજ્યગાદીને ઉત્તરાધિકારી બનાવ્યો હતો; તો પણ તેની હયાતીમાં વરધવલથી રાજ્યની લગામ હાથમાં લઈ શકાય તેમ નહિ હોવાથી એ તથા તેને પિતા ઉભય ભવિષ્યમાં શી રીતે વર્તવું એ વિષયમાં મુંઝાતા હતા. કારણ કે જે તેઓ ભીમદેવની હયાતીમાં પાટણની રાજ્યલગામને પિતાના હાથમાં લઈ રાજ્યકારભાર ચલાવે, તો તે અયોગ્ય હતું અને જે તેમ નથી કરતા, તો ભોળા ભીમદેવની આજ્ઞાને કોઈ માનતું નહિ હોવાનાં કારણે રાજ્યસત્તા હ્નિપ્રતિદિન નબળી પડતી જતી હતી. આ તેમની મુંઝવણનું કારણ હતું અને તેમાંથી શી રીતે તરીને પાર ઉતરવું એ તેઓના માટે મહાન વિચારણીય પ્રશ્ન હતે. જ્યારે ગુજરાત દેશ, પાટણનું રાજ્ય અને જનસમાજની ઉપર પ્રમાણે વસ્તુસ્થિતિ હતી, ત્યારે જૈન અને શૈવ ધર્મની સ્થિતિ પણ સંતોષકારક તે નહોતી જ. રાસમાળામાં લખ્યા પ્રમાણે આ બન્ને ધર્મના અનુયાયીઓ જ્યારે જેનો વારો આવે ત્યારે એક બીજાના ઉપર ઉપરીપણું મેળવતા આવેલા છે. જેન ધર્મ વનરાજ ચાવડાના સમયમાં પ્રબળ થઈ પડ્યો હતો, તે વિશેષ કરીને તે જ્યારે વનરાજ બાળક હતો અને તેની માને તેનાં પ્રસવ અને રક્ષણ માટે નાશી જઈને વનમાં વસવું પડયું હતું, ત્યારે તેમને જેન ધર્મનું રક્ષણ મળ્યું હતું. તેની સત્તાથી કદાપિ તેમ થયું હશે; તેમ છતાં વનરાજ અને તેના ક્રમાનુયાયીઓ શૈવ ધર્મને માનતા હતા. ત્યારપછી એટલે કે સિદ્ધરાજ અને કુમારપાળા સમયથી જૈન ધર્મ ઉન્નત સ્થિતિમાં આવેલ હતું. જૈન ધર્મમાં થઇ ગયેલા ચાંપે, વિમલ, મુંજાલ, સજજન અને ઉદયન ઇત્યાદિ મહાન પુરૂષોથી પાટણનું રાજ્ય વિશેષ વૃદ્ધિને પામ્યું હતું