Veer Shiromani Vastupal Part 01

SR No.: 006161
Original Sutra Author: N/A
Total Pages: 196
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 14 MB

Page 46

વીરશિરોમણ વસ્તુપાલ. વળીના ઉપનામથી જાણતો થઈ ગયો છે, તેના જેવોજ પરાક્રમી, રે, પ્રતાપી અને બળવાન હતા; તે પણ તેણે તે સમયના બળવાન રાજયકર્તાઓ ચૌહાણે અને પરમારની સાથે નિર્જીવ કારણ માટે મહાન યુદ્ધો કરવાની મૂર્ખાઈ કરવાથી તે ભોળા ભીમદેવનાં નામથી ઓળખાઈ ગ છે. આબુના પરમાર, અજમેર અને દિલ્હીના ચૌહાણે અને મુસલમાનની સાથે વારંવાર યુદ્ધો થવાથી તે તદન નિર્બળ બની ગયો હતો અને ગુજરાતના રાજદંડને માંડમાંડ ટકાવી રહ્યો હતો. આબુના રાજા જેતસી પરમારની પુત્રી સર્વાંગસુંદરી ઈચ્છનકુમારી માટે દિલ્હીના રાજા પૃથિવીરાજની સાથે ભોળા ભીમદેવને તુમુલ યુદ્ધ કરવું પડયું હતું અને તેમાં તેની સંખ હાર થઈ હતી. આ સમયે મુસંધ્યાનો ઉત્તર હિંદમાં ત્રાસ વર્તાવી રહ્યા હતા અને ગુજરાતીઓએ તેમની ક્રરતાને સ્વાદ ચાખ્યો હત; તે પણ તેઓ તેમનાથી બેદરકાર રહ્યા હતા અને તેથી તેનું પરિણામ તેમને કેવું ભોગવવું પડયું હતું, તે કુતુબુદીને ઇ. સ. ૧૧૯૪માં ગુજરાત ઉપર કરેલા હલાથી સ્પષ્ટ જણાઈ આવે છે. આ સમય એવો હતો કે જે રાજા બેદરકાર અને અસાવધ રહે તે માર્યો જાય તેમ હતું, પરંતુ કર્મનાં નિર્માણને કે મિથ્યા કરી શકયું છે ? મુસલમાનોના ઉપરાઉપરી હલાથી માત્ર ગુજરાતીઓ જ નહિ, પણ ઉત્તર હિંદવાસીઓની પણ ઘણી જ ભયંકર દશા થઈ હતી, તે પૃથિવીરાજ, જયચંદ્ર વગેરે મહાન બળવાન રાજાઓની હાર અને તેમનાં મૃત્યુથી સમજી શકાય તેમ છે. - રાજપૂત રાજાઓ મહેમાંહેની લડાઈઓથી નિર્બળ અને સત્ત્વહિન બની ગયા હતા અને તેમાં ગુજરાતને રાજન ભોળા ભીમદેવ તે સર્વથી વધારે ખરાબ થઈ ગયું હતું. ચૌહાણેની સાથેના યુદ્ધમાં તેને પરાજ્ય થવાથી તે ધનમાં અને સૈન્યમાં ઘસાઈ ગયો હતો અને તેથી તેનાં સામતે, માંડલિક અને સરદારે પણ બેદિલ થઈ ગયા હતા. બરાબર આ સમયે મુસલ્માન સરદાર કુતુબુદ્દોને ગુજરાત ઉપર હલ્લે કર્યો હતો. ભીમદેવ જો કે નિર્બળ બની ગયો હતો તો પણ તે શેરો અને પ્રતાપી હતી અને તેથી તેણે પિતાના મિત્ર અને સેનાપતિ જીવનરાજની સહાયથી પોતાનાં સૈન્યને એકત્ર કર્યું અને મુસલમાનોની સામે લડવાને તૈયાર થઈ રહ્યો; પરંતુ દેવ ઈચ્છાથી આ વખતે તેણે એવી તે સખ હાર ખાધી કે તેને ઈચ્છીએ કે અનિચ્છાએ પાટણ ત્યાગ કરીને ચાલ્યા જવું પડયું, એટલું જ નહિ પણ તેને મિત્ર જીવનરાજ અને તેની પરમ પ્રિય રાણું લીલાદેવી મૃત્યુ પામ્યાં. મુસલમાનોએ