________________ પાટણના સામંતે. તસંબંધી ખબર પડવાને ઘણો ઓછો સંભવ હતો. સભાને સમય થતું આવતું હોવાથી પાટણના સામંતે એક પછી એક આવતા જતા હતા અને ત્રિભુવનપાળનાં મહેલની પાછળના ભાગમાં આવેલી વાડીમાં એકત્ર થવાનું હોવાથી ત્યાં એકત્ર થતા હતા. આ સભામાં મુખ્ય સામંતોને જ આમંત્રણ થયેલું હતું એટલે વખતસર બધા આવી ગયા હતા અને તેથી એક સામંતે કોણ કોણ આવેલા છે, એ પ્રથમ જોઈ લીધું અને ત્યારબાદ તેણે બધાને ઉદ્દેશીને કહેવા માંડયું. “પાટણના આધારભૂત સાંમત, સરદાર અને મંત્રીઓ ! આજે તમને બધાને શા માટે એકત્ર કરવામાં આવ્યા છે, તેની ખબર તમને પ્રથમથી જ પહોંચાડવામાં આવી હતી, એટલે પછી તે સંબંધી હું કાંઈ નહિ બોલતાં મૂળ વિષય ઉપર આવું છું. મહારાજા ભીમદેવ ઘણું છે અને તેમનું રાજ્ય અમર તપ, એમ આપણે ઈચ્છીએ છીએ; પરંતુ તમે જાણે છે કે તેમના સ્વર્ગવાસ પછી પાટણની રાજ્યગાદીને હક સામંત શિરોમણિ ત્રિભુવનપાળ સેલંકીને છે; કારણ કે મહારાજા ભીમદેવની પછી રાજ્યગાદીના ઉત્તરાધિકારી તેજ છે, તેમ છતાં મહારાજાએ કોઇની સલાહથી તેમના હકને ડૂબાવી દઈને મંડલેશ્વર લવણુપ્રસાદના પુત્ર વીરધવલને યુવરાજપદ આપ્યું છે. આ શું કઈ પણ રીતે વ્યાજબી થયું છે ? મહારાજાએ આ વિષયમાં તમારી સલાહ લીધી છે ?" ના, બીલકુલ નહિ.” એક સામંત બેલી ઉઠે.“મહારાજાએ આપણી સલાહ લીધી નથી; તેમ તેમણે જે કાંઈ કર્યું છે, તે તદ્દન ગેરવ્યાજબી છે.” “તો પછી એ વિષયમાં તમારે શું વિચાર છે?” શરૂઆત કરનાર સામતે ભારપૂર્વક પૂછ્યું. અમારે વિચાર એવો છે કે અમે વિરધવલને યુવરાજ તરીકે નહિ સ્વીકારતાં ખરા હકદાર સામંત શિરોમણિ ત્રિભુવનપાળ સોલંકીનેજ યુવરાજ તરીકે ઠરાવવા માગીએ છીએ.” ત્રણ–ચાર સામંતો એક સાથે બોલી ઉઠયા. તમારે વિચાર બરાબર છે; પરંતુ આ વિચારને અત્રે હાજર થયેલા બધા સામતે, સરદારે અને મંત્રીઓ સ્વીકારે છે કે નહિ ?" ભાષણને શરૂ કરનાર સામતે પુનઃ પૂછયું. ના, અમે તે વિચારને સ્વીકારતા નથી.” બીજા ત્રણ-ચાર સરદારેએ એક સાથે જવાબ આપ્યો.