________________
गणपाठः।
[६४१ येन धौता गिरः पुंसां विमलैः शब्दवारिभिः । तमश्चाज्ञानजं भिन्नं तस्मै पाणिनये नमः॥५८ ।। अज्ञानान्धस्य लोकस्य शानाअनशलाकया। चतुरुन्मीलितं येन तस्मै पाणिनये नमः॥ ५६ ॥ त्रिनयनमभिमुखनिःसृतामिमां य इह पठेत्प्रयतश्च सदा द्विजः। स भवति धनधान्यपशुपुत्रकीर्तिमानतुलं च सुखं समश्नुते
दिवीति दिवीति ।। ६०॥ ११॥ अथ शिक्षामात्मोदात्तश्च हकारं स्वराणां यथा गीत्यचोस्पृष्टो. दात्तं चाषस्तु शंकर एकादश ।
इति पाणिनीयशिक्षा समाप्ता॥
coccccco -- अथ गणपाठः।
प्रथमोऽध्यायः। .. २१३ सर्वादीनि सर्वनामानि । (१-१-२७) सर्व विश्व उम उभय डतर डतम अन्य अन्यतर इतर त्वत्त्व नेम सम सिम । पूर्वपरावरदक्षिणोत्तरापराधराणि व्यवस्थायामसंज्ञायाम्। स्वमज्ञातिधनाख्यायाम् । अन्तरं बहिर्योगोपसंख्यानयोः । त्यद् तद् यद् एतद् इदम् अदस् एक द्वि युष्मद् अस्मद् भवतु किम् ।
इति सर्वादिः॥१॥ ४४७ स्वरादिनिपातमव्ययम् । ( १-१-३७ ) स्वर् अन्तर् प्रातर् । अन्तोदात्ताः । पुनर् सनुतर् उच्चैस् नीचेस् शनैस् ऋधक् ऋते युगपत् भारात् [अन्तिकात् ] पृथक् । आधुदात्ताः। यस् श्वस् दिवा रात्रौ सायम् चिरम् मनाक् ईषत् [ शश्वत् ] जोषम् तूष्णीम् बहिस् [अधस् ] अवस् समया निकषा स्वयम् मृषा नक्रम् नञ् हेतौ [हे है ] इद्धा श्रद्धा सामि। अन्तोदात्ताः। वत् [५।१।१५] ब्राह्मणवत् क्षत्रियवत् सना सनत् सनात् उपधा तिरस् । आधुदात्ताः । अन्तरा । अन्तोदात्तः । अन्तरेण [ मक् ] ज्योक् [ योक् नक् ] कम् शम् सना सहसा [ श्रद्धा अलम् स्वधा वषट् विना नाना स्वस्ति अन्यत् अस्ति उपांशु क्षमा विहायसा दोषा मुधा दिष्टया वृथा मिथ्या । क्त्वातोसुन्कसुनः । कृन्मकारसंध्यक्षरान्तोऽव्ययीभावश्च । पुरा मिथो मिथस् प्रायस् मुहुस् प्रवाहुकम् प्रवाहिका आर्यहलम् अभीक्ष्णम् सायम् सार्थम् [ सत्रम् समम् ] नमस् हिरुक् ।
