Page Text
________________
प्रकरणम् ५६ ] बालननोरमा-तत्ववोधिनीसहिता । [ ४६१ तथा । वर्वृतीति, वरिवृतीति, वरीवृतीति । वर्वर्ति, वरिवर्ति, वरीवर्ति । वर्वृत्तः, वरिवृत्तः, वरीवृत्तः । वंर्वृतति, वरिवृतत्ति, वरीवृतति । वर्वसमास, वरिवर्तमास, वरीवर्तामास । वर्वर्तिता, वरिवर्तिता वरीवर्तिता । गणनिर्दिष्टत्वाद् 'न वृद्भ्यश्रतुर्भ्यः' ( सू २३४८ ) इति न । वर्वर्तिष्यति, वरिवर्तिष्यति, वरी. वर्तिष्यति । श्रववृतीत्, अवरिवृतीत्, अवरीवृतीत् । अवर्त, अवरिवर्त, श्रववत् । सिपि 'दश्च' ( सू २४६८ ) इति रुत्वपत्ते 'रो रि' ( सू १७३ ) अवर्वाः, अवरिवाः, अवरीवाः । गण निर्दिष्टत्वादङ् न, अवर्वर्तीत्, अवरिवर्तीत्, अवरीवर्तीत् । चर्करीति, चर्कर्ति, चरिकर्ति, चरीकर्ति चर्कृतः चक्रेति । चर्करांचकार । चर्करिता | अचर्करीत् श्रचर्कः । चर्कृयात् । श्राशिषि रिङ्,
"
चर्क्रियात् । लुङि श्रचर्कारीत् । 'ऋतश्च' ( सू २६५३ ) इति तपरत्वाश्चेह | कु विक्षेपे चाकर्ति । तावर्ति तातीर्तः तातिरति । तातीहि । तातराणि । श्रतात -
1
अभ्यासस्य क्रमेण रुकं रिकं रीकं चोदाहरति वर्वृतीति, वरिवृतीति, वरीवृतीति इति । इट्पक्षे 'नाभ्यस्तस्याचि पिति सार्वधातुके' इति निषेधान्न लघूपधगुणः । ईड भावेऽपि रुगाद्यागमत्रयमुदाहरति वर्वर्तीत्यादि । इति नेति इरिनषेधो नेत्यर्थः । लोटिवर्ऋती, वर्वर्तु, वर्तृत्तात् वर्वृत्ताम् वर्धृततु । वृर्वृद्धि । वर्वर्तानि । लङस्तिपि ईटि आह वर्वृतीदिति । इडभावे त्वाह अववत् इति । हल्यादिना तिपो लोपः । 'रात्सस्य' इति नियमान्न संयोगान्तलोपः । श्रवर्वा इति । लङः सिपि वस् इति स्थिते जश्त्वे 'दश्च' इति दकारस्य रुत्वे 'रो रि' इति पूर्वरेफस्य लोपे 'ठूलोपे -' इति दीर्घे हल्ड्यादिना सिपो लोपे रेफस्य विसर्गे इति भावः । अङ् नेति । 'पुषादिद्युतादि-' इत्यनेनेति शेषः । ' अस्तिसिचः -' इति नित्यमीट् । अथ 'डु कृञ् करणे' इति धातोरुदाहरति चर्करीतीत्यादि । चर्कृयादिति । विधिलिङस्तिङः सार्वधातुकत्वाद् 'प्रकृत्सार्वधातुकयोः -' इति दीर्घो न । श्राशिषीति । आशीर्लिङ श्रार्धधातुकत्वाद् 'रिङ् शयग्लिङ्क्षु' इति रिङिति भावः । लुङि चर्कारीदिति । सिचि वृद्धिः । ऋतश्च इति तपरत्वातस्य योऽभ्यासस्तस्येत्यर्थः । ऋदन्ताद्धातोरिति पाठस्तु फलितार्थकथनपरतया नेयः । लोटि वर्वृती ३ । वर्वर्तु ३ । वर्वृत्तात् । वर्वृत्ताम् ३ | वर्वृततु ३ । वर्बृद्धि ३ । अनेति । 'पुषादियुतादि -' इत्यनेन । चर्करीतीति । डुकृञ् करणे । चर्कयादिति । सार्वधातुकत्वाद् 'अकृत्सार्व -' इति न दीर्घः । लुङि 'सिचि वृद्धि:-' इति वृद्धिः । श्रचर्कारीत् ३ । श्रचर्कारिष्टाम् ३ । अचर्कारिषुः ३ | अचर्कारीः ३ । चाकर्तीति । ईट्पक्षे चाकरीति । लोटि चाकरीतु, चाकर्तु, चाकीर्तात् ।
1
| SR No. | 006150 |
| Book Title | Laghu Siddhant Kaumudi Part 03 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Girdhar Sharma, Parmeshwaranand Sharma |
| Publisher | Motilal Banrassidas Pvt Ltd |
| Publication Year | 1982 |
| Total Pages | 714 |
| Language | Sanskrit, Hindi |
| Classification | Book_Devnagari |
| File Size | 18 MB |