________________
प्रकरणम् ५२ ]
बालमनोरमा-तत्त्वबोधिनीसहिता ।
[ ३६७
१६५६ श्राच्छादने । कुम्बयति कुभि इत्येके । लुबि १६५७ तुबि १६५८ श्रदर्शने । अर्दने इत्येके । हृप १६५६ व्यक्तायां वाचि । लप इत्येके । चुटि १६६० छेदने । इल १६६१ प्रेरणे । एलयति । ऐलिलत् । म्रत १६६२ म्लेच्छने । म्लेच्छ १६६३ अव्यक्तायां वाचि । ब्रूस १६६४ बर्ह १६६५ हिंसायाम् । केचिदिह गर्ज गर्द शब्दे, गर्ध अभिकाङ्क्षायाम् इति पठन्ति । गुर्दे १६६६ पूर्व निकेतने । जसि १६६७ रक्षणे । मोक्षणे इति केचित् । जंसयति, जंसति । ईड १६६८ स्तुतौ । जसु । १६६६ हिंसायाम् । पिडि १६७० सङ्घाते । रुष १६७१ रोषे । रुट इत्येके । टिप १६७२ क्षेपे । ष्टुप १६७३ समुच्छ्र । ये ।
"
श्री कुरमादात्मनेपदिनः 'कुस्म नाम्नो वा' इति वच्यते । तमभिव्याप्येत्यर्थः । श्रकर्तृगामिफलार्थमिदम् | चित १६७४ सचेतने । चेतयते । श्रचीचितत । दशि १६७५ दंशने । दंशयते । श्रददंशत | इदिवाणिजभावे दंशति । श्याकुस्मीयमात्मनेपदं णिच्संनियोगेनैवेति व्याख्यातारः । नलोपे सञ्जिसाहचर्याद् भ्वादेरेव ग्रहणम् । दसि १६७६ दर्शनदंशनयोः । दंसयते, दंसति । दस इत्यप्येके । डप १६७७ डिप १६७८ संघाते । तत्रि १६७६ कुटुम्बधारणे । तन्त्रयते । चान्द्रा धातुद्वयमिति मत्वा कुटुम्बयते इत्युदाहरन्ति मत्रि १६८० गुप्तपरिभाषणे । स्प
-
आकुस्मादित्यत्र श्राङभिविधाविति मत्वाह तमभिव्याप्येति । ननु 'णिचश्च' इति सिद्धे आत्मनेपदविधानं व्यर्थमित्यत आह अकर्तृगामीति । ननु 'दशि दंशने' णिजभावे दंशति इति कथम् । श्राकुस्मीयत्वेन जिभावेऽपि तो दुर्वा - रत्वादित्यत आह आकुस्मीयमिति । 'दंशसञ्जख शपि' इति नलोपमाशङ्कयाह वैयधिकरण्येन व्याख्याने सिद्धमिष्टमिति किमनेन सूत्रेणेति चेत् । मैवम् । तथा हि सति ऋकारीयतीत्यत्रापि इत्वप्रसङ्गात् । श्रर्दन इत्येक इति । अत्र वदन्ति - श्रदने लुबिबी भ्वाद पठितौ तयोस्तत्र पाठो वृथा स्यात् । इदित्वादेव लुम्बति तुम्बतीत्यादिरूपसिद्धेः । श्रदर्शने त्वर्थेऽर्थभेदाद् भ्वादिपाठः सार्थक इत्यर्दनार्थत्वं चौरादिकयोरयुक्तमित्यस्वरसादेक इत्युक्तमिति । म्रक्ष म्लेच्छने । म्रक्षणेऽप्ययम् । तच्च तैलादिनाऽभ्यञ्जनम् । म्रक्षयति । श्रमम्रक्षत् । गुर्द पूर्व निकेतने । गुर्दयति । पूर्वयति । केचित्तु पूर्वनिकेतने इति पठित्वा गुर्दधातुः पूर्वनिवासे वर्तते इति व्याचक्षते । जसु हिंसायाम् । क्त्वायामिड्डिकल्पार्थमुदित्करणमिति तत्सामर्थ्यादस्य णिजनित्यः । जासयति । जसति । जसित्वा । जस्त्वा । जस्त्वम् | चित संचेतने । 1 संचेतनं मूर्च्छाद्यवस्थानिवृत्त्युत्तरकालिकं ज्ञानम् । दंशतीति । इह 'दंशसञ्ज -' इति नलोपमाशङ्कयाह सञ्जिसाहचर्यादिति । स्पश | स्पाशयते । 'अत्स्मृदृत्वर - '