Laghu Siddhant Kaumudi Part 03

SR No.: 006150
Original Sutra Author: N/A
Author: Girdhar Sharma, Parmeshwaranand Sharma
Publisher: Motilal Banrassidas Pvt Ltd
Publication Year: 1982
Total Pages: 714
Language: Sanskrit, Hindi
Classification: Book_Devnagari
File Size: 18 MB

Page 385

३८२]
सिद्धान्तकौमुदी। [क्रयादि. रिष्ट, प्रवरीष्ट, प्रवृत । श्रन्थ १५१० विमोचनप्रतिहर्षयोः । इतः परस्मैपदिनः । अनाति । 'श्रन्थिग्रन्थि-' इत्यादिना कित्त्वपक्षे एस्वाभ्यासलोपावप्यत्र वनग्गी इति हरदत्तारयः । श्रेयतुः श्रेथुः । इदं कित्त्वं पितामपीति सुधाकरमते श्रेथिथ । अस्मिन्नपि पते णलि शाथ । उत्तमे तु शश्राथ, शश्रथेति माधवः। तत्र मूलं मृग्यम् । मन्थ १५११ विलोडने । श्रन्थ १५१२ ग्रन्थ १५१३ सन्दर्भे । अर्थभेदाच्छ्रन्थेः पुनः पाठः । रूपं तूकम् । कुन्थ १५१४ संश्लेषणे । संकेशे इत्येके । कुनाति । चुकुन्थ । कुथ इति दुर्गः । चुकोथ । मृद १५१५ क्षोदे । मृगाति । मृदान । मृड १५१६ च । अयं सुखेऽपि । ष्टुत्वम् । मृणाति । गुध १५१७ रोपे । गुनाति । कुष १५१८ निष्कर्षे । कुष्णाति । कोषिता। २५६० निरः कुषः। (७-२-४६) निरः परात्कुषो वलादेरार्धधातुकस्य इड्वा स्यात् । निष्कोषिता, निष्कोष्टा । निरकोषीत् , निरकुक्षत् । शुभ १५१६ संचलने । "तुम्नादिषु च (सू ७६२)। सुम्नाति तुम्नीतः । क्षोभिता । सुभान । णभ ११२० तुभ १५२१ हिंसायाम् । नभ्नाति । तुम्नाति । नभते तोभते इति शपि नभ्यति तुभ्यति इति श्यनि । निशू १९२२ विबाधने । 'शात्' (स ११२) इति श्चुत्वनिषेधः। क्रिश्नाति । क्रशिता, वेष्टा । प्रवेशीत् , भक्लिक्षत् । अश १५२३ भोजने । प्रश्नाति । पाश । उ स १५२४ उम्छे । उकार इत् । ध्रनाति । उकारो धास्ववयव इत्येके। उध्रसांचकार । इष १५२५ इति तस्य धः। श्रन्थ विमोचने । श्रन्थिग्रन्थीत्यादिनेति । 'श्रन्थि. प्रन्थिदम्भिस्वजीनां लिटः कित्त्वं ना' व्याकरणान्तरेणेत्यर्थः । अस्मिन्नपि पक्षे इति । पितामपीदं कित्त्वमिति सुधाकरमतेऽपि प्रथमपुरुषणलि शश्राथ । उत्तमपुरुषणलि तु शश्राथ शश्रथ इति माधव आहेत्यर्थः। तत्र मूलमिति । कित्त्वपक्षे एत्त्वाभ्यासलोपावित्यारभ्य माधव इत्यन्तसन्दर्भ मूलं नास्तीत्यर्थः । संयुक्तहल्मध्यस्थत्वादेवंविधवार्तिकादर्शनाचेति भावः । कुष निष्कर्षे । निरः कुषः । 'आर्धधातुकस्येड्वलादेः' इत्यनुवर्तते । 'स्वरतिसूति-' इत्यतो वेति च, तदाह निरः परादिति । निरकुक्षदिति । इडभावपक्षे 'शन-' इति क्स इति भावः । अश भोजने । आशेति । द्विहल्त्वाभावान्न नुडिति भावः । 'झरो झरि' इति वा लोपः । वृक संभक्तौ । भक्तिर्भजनम् । श्रन्थ । कित्त्वपक्ष इति । श्रन्थिप्रन्थिदम्भिवजीनां लिटः कित्त्वं वेति व्याकरणान्तरमित्युक्तत्वात् । निरः कुषः । 'खरति-' इति सूत्रादेत्यनुवर्तते 'आर्धधातुकस्येट्-' इत्यधिक्रियत एव, तदाह वलादेरित्यादि । निरः किम् , कोषिता । कोषितुम् । निरकु