Page Text
________________
३२२ ] सिद्धान्तकौमुदी। [दिवादि. शपोऽपवादः । 'हल्लि च' (स ३५४) इति दीर्घः । दीव्यति । दिदेव । देविता। देविष्यति । दीन्यतु । श्रदीग्यत् । दीन्येत् । दीन्यात् । प्रदेवीत् । अदविष्यत् । पिवु ११०८ तन्तुसन्ताने । परिषीव्यति । परिषिषेव । न्यषेवीत् , न्यसेवीत् । निवु ११०६ गतिशोषणयोः । ष्ठिव १११० निरसने । केचिदिहेमं न पठन्ति । हणुसु ११११ अदने । 'प्रादाने' इत्येके । 'प्रदर्शने' इत्यपरे । सुष्णोस । प्णसु १११२ निरसने । सस्यति। सनास । कसु १११३ हरणदीप्त्योः । हरणं कौटिल्यम् । चनास । व्युष १११४ दाहे । वुग्योष । प्ल्ष १११५ च । नृती १११६ गात्रविक्षेपे । नृत्यति । ननर्त । २५०६ सेऽसेचि कृतचूतछदतृदनृतः । (७-२-५७) एभ्यः परस्य सिभिन्नस्य सारार्धधातुकस्य इड्दा स्यात् । नर्तिष्यति, नस्य॑ति । नृत्येत् । नृत्यात् । अनर्मात् । बसी १११७ 'सार्वधातुके यक्' इत्यतः सार्वधातुके इति चानुवर्तते इत्यभिप्रेत्याह-शपोऽपवाद इति । शकारनकारावितौ । दिव् य ति इति स्थिते आह हलि चेति दीर्घ इति । श्यनः अपित्त्वेन उित्त्वान्न गुण इति भावः । दीव्यतः । दीया त इत्यादि सुगमम् । दिदेवेति । दिदिवतुः । दिदेविथ । दिदिविव । सेट्त्वं सूचयति देवितति । षिवुधातुरपि सेट , षोपदेशः, दिवुधातुवत् । परिषीव्यतीति । 'परिनिविष्यः सेव-' इति षत्वमिति भावः । परिषिषेवेति । स्थादिष्वेवाट सस्य इति नियमस्तु न, तत्र प्राक्सितादित्यनुवृत्तेरिति भावः । 'सिवादीना वाव्य पायेऽपि' इति मत्वाह न्यषेवीत् , न्यसेवीदिति त्रिवुधातुस्तु रेफवान् । ठिा निरसन इति 'सुब्धातुष्वक्कष्ठीवाम्' इति न सत्वम् । ष्ठीव्यति इत्यादि सुगम् म् । आर्धधातुकेषु तु शविकरणस्थष्ठिवुधातुवद्रूपाणि । कणसुधातुश्च षोपदेशः नृती गावात । 'श्वीदितः-' इत्याद्यर्थमीदित्त्वम् । सेडयम् । सेऽसिचि । से असिचि इति च्छेदः । सप्तमी षष्ठयथें । कृत चूत कृत तृद नृत् एषां समाहारद्वन्द्वात् पञ्चमी । 'उदिनो वा' इत्यतो वेति आर्धधातुकस्येति चानुवर्तते । तदाह एभ्य इत्यादिना । नित्यमिटि दीव्यति । विजिगीषते इत्यर्थः। कान्तिरिच्छा । द्युतः पृथ ग्रहणात् । पिवु । परिषिषेवेति । 'स्थादिष्वभ्यासेन-' इति नियमो नेह प्रतते, तत्र प्राक सितादित्यनुवृत्तेः । अस्य चाप्राासतीयत्वात् । तेनाभ्यासस्य षत्वं परिनिर्विभ्यः-' इत्यनेन भवत्येव । न्यषेवीदिति । सिवादीनां वा-' इति विकल्पः । नृती। ईदित्करण 'श्वीदित-' इति निष्टायामिरिनषेधार्थम् । यद्यपि 'सेसिचि-' इति इटो विकल्पितत्वाद 'यस्य विभाषा' इत्यनेनैवेष्टं सिध्यति, तथापि 'यस्य विभा। इत्यस्यानित्यत्वज्ञाप नार्थमीदित्करणम्, तेन 'धावितमिभराजधिया' इत्यादि सिद्धम् । सेऽसिचि । नति
| SR No. | 006150 |
| Book Title | Laghu Siddhant Kaumudi Part 03 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Girdhar Sharma, Parmeshwaranand Sharma |
| Publisher | Motilal Banrassidas Pvt Ltd |
| Publication Year | 1982 |
| Total Pages | 714 |
| Language | Sanskrit, Hindi |
| Classification | Book_Devnagari |
| File Size | 18 MB |