Laghu Siddhant Kaumudi Part 03

SR No.: 006150
Original Sutra Author: N/A
Author: Girdhar Sharma, Parmeshwaranand Sharma
Publisher: Motilal Banrassidas Pvt Ltd
Publication Year: 1982
Total Pages: 714
Language: Sanskrit, Hindi
Classification: Book_Devnagari
File Size: 18 MB

Page 279

२७६ ]
सिद्धान्तकौमुदी ।
[ श्रदादि
1
भिगमने । द्यौति । द्योता । षु १०४१ प्रसवैश्वर्ययोः । प्रसवोऽभ्यनुज्ञानम् । सोता । श्रसौषीत् । कु १०४२ शब्दे । कोता । ष्टुञ् १०४३ स्तुतौ । स्तौति, स्वीति । स्तुतः, स्तुवीतः । स्तुते, स्तुवीते । 'स्तु सुधून्भ्यः -' ( सू २३८५ ) इतीट् । श्रस्तावीत् । 'प्राक्सितात् -' (सू २२७६) इति षत्वम् । श्रभ्यष्टोत् । 'सिवादीनां वा-' ( सू २३५६ ) । पर्यष्टोत् पर्यस्तौत् । ब्रञ् १०४४ व्यक्तायां वाचि । २४५० बुवः पञ्चानामादित आहो ब्रुवः । ( ३-४-६४ ) ब्रुवो लटः परस्मैपदा -
1
अभिगमन इति । अनिट् । द्यौतीति । उतो वृद्धिः । सार्वधातुके लिटि व युधातुवत् । द्योतेति । घोष्यति । श्रद्यौषीत् । षु प्रसवेति । षोपदेशोऽयम् । श्रनिट् । सौतीत्यादि युधातुवत् । एवं कु शब्दे इत्यपि । ष्टु स्तुताविति । उभयपदी अनिट् । 'तुरुस्तुशम्यमः -' इति ईविकल्पम्, इडभावपक्षे तु उतो वृद्धिं च मत्वाह स्तौति स्तवीतीति । स्तुवन्ति । स्तौषि, स्ववीषि । स्तुथः, स्तुवीथः स्तुथ, स्तुवीथ । स्तौमि, स्तवीमि स्तुवः, स्तुवीवः स्तुमः स्तुवीमः । आत्मनेपदे लटि ईड्विकल्पं मत्वाह स्तुते, स्तुवीते इति । स्तुवाते, स्तुवते । स्तुषे, स्तुवीषे स्तुवाथे स्तुध्वे, स्तुवीध्वे । स्तुवे स्तुवद्दे, स्तुवीवहे स्तुमहे, स्तुवीमहे । लिटि तुष्टाव तुष्टुवतुः तुष्टुवुः । क्रादित्वात्थल्यपि नेड् भवति । तुष्टोथ तुष्टुवथुः तुष्टुव । तुष्टाव, तुष्टव तुष्टुव तुष्टुम । तुष्टुवे इत्यादि । स्तोता । तोष्यति स्तोष्यते । स्तोतु, स्तबीत स्तुतात्, स्तुवीतात् स्तुताम्, स्तुवीताम् स्तुवन्तु । स्तुहि स्तुवीहि स्तुतात् स्तुवीतात् स्तुतम् स्तुवीतम् स्तुत, स्तुवीत । स्तवानि स्तत्राव स्तत्राम । स्तुताम्, स्तुवीताम् स्तुवाताम् स्तुवताम् । स्तुष्व, स्तुवीष्व स्तुवाथाम् स्तुध्वम्, स्तुवीध्वम् । स्तवै स्तवावहै स्तवामहै । लङि श्रस्तौत्, अस्तवीत् अस्तुताम्, अस्तुवीताम् अस्तुवन् । अस्तौः अस्तवीः प्रस्तुतम्, अस्तुवीतम् अस्तुत, स्तुवीत । अस्तवम् श्रस्तुव, अस्तुवीव प्रस्तुम, अस्तुर्वीम । प्रस्तुत, श्रस्तुवीत स्वाताम् इत्यादि । विधिलिङि स्तुयात् स्तुवीयात् इत्यादि । श्रात्मनेपदे स्तोषी - ष्टेत्यादि । लुङि सिचि इडभावे प्राप्ते आह स्तुसुधूञ्भ्य इति । तथा च 'इट ईटि' इति सिज्लोपे सिचि वृद्धौ प्रस्तावीदिति फलति । प्रस्ताविष्टामित्यादि । 'स्तुसुधूञ्भ्यः-' इत्यत्र परस्मैपदेध्वित्यनुवृत्तेरात्मनेपदे इट् न । स्तोष्ट स्तोषाताम् इटीति चानुवर्तत इत्याशयेनाह इडादावित्यादि । स्तवीतीति । 'तुरुस्तुशम्यमः -' इति ईड्वा । 'स्तुसुधूभ्यः -' इत्यत्र परस्मैपदेष्वित्युक्तेः श्रात्मनेपदे तु नेट् । अस्तोष्ट । अस्तोषाताम् । ब्रवः पञ्चानाम् । 'विदो लटो वा' इत्यतो लटो वेति
,
७
१-‘तस्य प्रसवे याम उर्वीः' इत्यादौ वेदे प्रसवशब्दस्याभ्यनुज्ञानार्थत्वदर्शनात् ।
,