Laghu Siddhant Kaumudi Part 03

SR No.: 006150
Original Sutra Author: N/A
Author: Girdhar Sharma, Parmeshwaranand Sharma
Publisher: Motilal Banrassidas Pvt Ltd
Publication Year: 1982
Total Pages: 714
Language: Sanskrit, Hindi
Classification: Book_Devnagari
File Size: 18 MB

Page 129

१२६ ] सिद्धान्तकौमुदी।
[ भ्वादि. ३४६ गतौ । चुड ३४७ भावकरणे । भावकरणमभिप्रायसूचनम् । चुडुति । चुचुङ । अड्ड ३४८ अभियोगे । अड्डति । भानड्ड । कड्ड ३४ ६ कार्कश्ये । कडुति । चुड्डादयत्रयो दोपधाः । तेन किपि चुत् अत् कत् इत्यादि । क्रीड़ ३५० विहारे । चिक्रीड । तुट्ट ३५१ तोडने । तोडति । तुतोड । तू इत्येके । हुड ३५२ हूड ३५३ होड ३५४ गतौ । हुड्यात् । हूड्यात् । होड्यात् । रौ१ ३५५ अनादरे। रोड ३५६ लोड़ ३५७ उन्मादे। अड ३५८ उद्यमे। अडति । श्राड पाडतुः प्रादुः । बड ३५६ विलासे। लडति । डलयोर्लरयोश्चकत्वस्मरणाललतीति स्वाम्यादयः । कड ३६० मदे । कडति । कडि इत्येके । कण्डति । गडि ३६१ वदनैकदेशे । गण्डति । इति टवर्गीयान्ताः ।
अथ पवर्गीयान्ताः । तत्रानुदात्तेतः स्तोभत्यन्ताश्चतुस्त्रिंशत् । तिपृ ३६२ तेपृ ३६३ ष्टिय ३६४ ष्टेपृ ३६५ क्षरणार्थाः । श्राद्योऽनुदात्तः । क्षीरस्वामी स्वयं सेडिति बभ्राम । तेपते । तितिपे। कादिनियमादिट् । तितिपिथे। तेप्ता । तेप्स्यते । २३०० लिङसिचावात्मनेपदषु । (१-२-११) इक्समीपाद्धलः आह ववठतुः, ववठिथेति । दोपधा इति । ष्टुत्वेन डोपधनिर्देश इति भावः। चुदिति । चुड्डधातोः विपि हल्ङयादिना सुलोपे द्वितीयस्य डस्य संयोगान्तलोपे ष्टुत्वनिवृत्तौ 'वावसाने' इति चत्वे चुत् इति रूपम् । अदिति । अड्डधातोः क्विपि पूर्ववद् रूपम् । कदिति । कडधातोः क्विपि रूपम् । इत्यादीति । आदिना जश्त्वेन चुदित्यादिसंग्रहः । एकत्वस्मरणादिति । शिक्षादाविति शेषः । गडि वदनेति। तवर्गान्तेषु गडीति गतम् । परस्मैपदिनः शौट गर्व इत्यादयो गताः।
तिपृ इति । प्रथमतृतीयाविदुपधौ । द्वितीयचतुर्थों एदुपधौ। तृतीयचतुर्थों षोपदेशौ च, तकारस्य ष्टुत्वेन टकारस्य निर्दिष्टतया दन्त्यपरकसादित्वात् । प्राद्य इति । तिपृधातुरित्यर्थः, भाष्यादी अनुदात्तोपदेशेष्वस्य पाठादिति भावः। बभ्रामेति । भाष्यविरुद्धत्वादिति भावः। आद्यस्योदाहरति तेपत इति। शपि लघू. पधगुणः । तितिप इति । 'असंयोगात्-' इति कित्त्वान्न गुणः । अथ तितिपिष इत्यत्र 'एकाच उपदेशे-' इति निषेधमाशङ्कयाह क्रादिनियमादिति । तेप्स्यत इति । लोडादौ तु तेपताम् , अतेपत, तेपेत । अथाशीलिङि सीयुटि सुटि तिप्सीष्टेति रूपं वक्ष्यति । तत्र लघूपधगुणे प्राप्ते । लिङ् । 'इको झल्' इति, 'हलविवेकः । तुडु । तोडनं दारणं हिंसनं च । रोड लोड़। उन्मादश्चित्तविभ्रमः । गडि वदनकदेशे । टवर्गीयप्रकरणादिह पाठस्तूचितः । अन्तत्यादिषु तु 'पञ्चैते न तिविषयाः' इति मतान्तरं बोधयितुं प्रसङ्गादुपन्यस्तः।तिपृते । लिसिचावा