________________
लघुसिद्धान्तकौमुद्याम् ६३ शात् ८ । ४ । ४४।
शात् परस्य तवर्गस्य चुत्वं न स्यात् । विश्नः' । प्रश्न; । . ६४ ष्टुना ष्टुः ८।४ । ४१ । - स्तोः ष्टुना योगे ष्टुः स्यात् । ररामषष्ठः। रामष्टीकते। पेष्टा । तट्टीका । चक्रिण्ढौकसे।
६५ न पदान्ताट्टोरनाम् ८ । ४ । ४२ ।
पदान्तादृवर्गात परस्याऽनामः स्तोः ष्टुर्न स्यात । षट्सन्तः । षटते । पदान्तात किम.-ईटे । टोः “किम्-सपिष्टमम् । (अनाम-नवति-नगरी लामिति वाच्यम् ) 'घण्णाम् । षण्णवति । ' षण्णगर्यः ।
-विश् +न (:) = विश्नः । प्रश् + न () प्रश्नः। विच्छच्चधातुभ्यां 'यजयाच यतविच्छाच्छरक्षो नह' इति नङ प्रत्यये "च्छ वोःशूडनुनासिके च” इति शस्वम् । २-रामषष्ठः-'रामस्+-षष्ठः' इति स्थितौ 'ष्टुनाष्टुः' इति सूत्रण षकारयोगे सकारस्य षकारादेशः सिध्यति रूप 'रामष्षष्ठः' । रामस्+टीकते। पेष् + ता। तत् + टीका । पनि+टीकसे । ३-अनामिति लुप्तषष्ठीकम् । ४-ईट ते इति छेदः । ५ ष्टुपदानुवृत्तौ सस्यामपि पदान्ते षकारस्य जश्त्वेन डकार एव लप्स्यते इति पदान्ते षकारस्यासम्भवात न दोषः, इति प्रश्नाशयः । ६-तत्रोत्तरम्-सपिष्टमम्, सपिंष --तम (म् ), पत्र 'हस्वात्तादौ ताडते' इति विहितस्य षकारस्याऽसिद्धतया जश्त्वाऽसम्भवेन (पदान्ते) षकार एव श्रूयते, इति तद्व्यावृत्यर्थ 'टो:' ग्रहणमवश्यं कर्तव्यम्, अन्यथा षकारस्याप्यनुवृत्तौ अत्र दोषः स्यात् । ७ - नाम् नवति-नगरीभिन्नानां ष्टुत्वनिषेध इति वाच्यमित्यर्थः । ८-षड्+नाम्, परस्य नकारस्य ष्टुस्वेन रणवम , पूर्वस्य डकारस्य तु 'प्रत्यये भाषायां नित्यम इति अनुनासिको गकारः 'षराणाम् । ६-षड+ नवतिः, '६८ यरोऽननामिके' इति डकारस्य वैकल्पिकोऽनुनासिकः णकारः। (परस्य = (नस्य) ष्टुत्वं णकारः) पो परणवतिः षणगर्यः, इत्यपि । १०-षड+नगर्यः, अत्र पूर्ववत् सिद्धिः।
६३-शकार से परे तवर्ग को चुत्व नहीं होता। ६४-सकार तबर्ग को षकार टवर्ग के योग में षकार टवर्ग होते हैं।
६६-दान्त स्वर्ग से परे नाम भिन्न सकार तवर्ग को ष्टुत्व नहीं होता। (वा पदान्त वर्ग से नाम-नवति-नगरीभिन्न सकार तवर्ग को ष्टुत्व नहीं होता, ऐसा कहना पाहिए ।)
