________________
२७६
लघुसिद्धान्तकौमुद्याम्
६६८ किति च ७ । २ । ११८ ।
किति तद्धिते चाचामादेरचो वृद्धिः स्यात् । बाहीकः । ( ' गोरजादिप्रसङ्गे यत् मोरपत्यादि-गव्यम् ।
६६६ उत्सादिभ्योऽञ ४ । १ । ८६ ।
3
श्रौत्सः । इत्यपत्यादिविकारान्तार्थाः साधारण-प्रत्ययाः ।
अथापत्याधिकारः
१००० स्त्रीपुंसाभ्यां नञ्स्नत्र भवनात् ४ | १ | ८७ |
धान्यानां भवने इत्यतः प्रागर्थेषु स्त्रीपुंसाभ्यां क्रमान्नञ्-स्नञौ स्तः । *स्त्रैणः। “पौंस्नः
"
१००१ तस्यापत्यम् ६ । १ । ६२ । षष्ठयन्तात् कृतसन्धेः समर्थादपत्येऽर्थे उक्ता वक्ष्यमाणाश्च प्रत्यया वा स्युः } १–'प्रच्' प्रादिर्यस्य सः - प्रजादिः प्रत्ययः, श्रणादिः तत्प्राप्तौ गोशब्दाद् यत् स्यादित्यर्थः । २ - 'वान्तो यि प्रत्यये' इत्यव् । ३ - उत्स - महानस - पृथ्वी - इत्यादयः उत्सादयः । 8- स्त्रिया प्रपत्यम् पुमान्, स्त्रीषु भवः, स्त्रीणां समूह इति वा विग्रहः, नत्र प्रत्ययः, गत्वम, आदिवृद्धिश्व स्त्रैणः । ५ - विग्रहः स्त्रैणवत्, स्नञ्प्रत्यये स्वादिष्विति पदत्वात् सयोगान्तस्येति सलोपः । श्रादिवृद्धिश्च 'पौस्नः' ।
(२) वहिष् शब्द की टिका लोप होता है और यञ् प्रत्यय भी होता है । (३) बहिष् शब्द से ईकक् प्रत्यय होता है और टि का लोप भी होता है ) ।
1
६६८ अचों के मध्य में आदि च् को वृद्धि होती है कि तद्धित परे रहते ।
( वा० - अजादि प्रत्ययों के प्रसंग में गोशब्द से यत् होता है प्राग्दीव्यतीय अथों में । ) ६६६ - उत्सादिगण पठितशब्दों से श्रञ् प्रत्यय होता है ।
श्रथापत्याधिकारः
१०००–‘धान्यानां भवने क्षेत्रे' से पूर्व अथों में 'स्त्री और पु ंस् शब्द से नञ् और न प्रत्यय होते हैं ।
१००१ - कृतसन्धि षष्ठ्यन्त समर्थ सुबन्त से कहे गये और वक्ष्यमाण प्रत्यय पत्य अर्थ में बिकल्प से होते हैं ।
